Co to jest kwas foliowy?

Kwas foliowy (inaczej witamina B9) należy do grupy folianów. Jest najlepiej przyswajalnym związkiem, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Przede wszystkim wspomaga profilaktykę chorób sercowo-naczyniowych oraz przyczynia się do odpowiedniego działania układu nerwowego człowieka.

Jakie są funkcje kwasu foliowego?

Kwas foliowy działa wielokierunkowo. Na przykład bierze udział w:

• syntezie neuroprzekaźników - niedobór może przyczynić się do powstania choroby Alzheimera;
• syntezie DNA - niewłaściwy poziom witaminy B9 może wpływać na rozwój nowotworów. Ważne! W przypadku wykrycia komórek nowotworowych w organizmie, należy niezwłocznie przestać spożywać produktów czy suplementów z kwasem foliowym - może on znacznie pogorszyć stan zdrowia;
• prawidłowym rozwoju czerwonych krwinek w organizmie - niedobory mogą grozić anemią;
• reguluje poziom homocysteiny - wysokie stężenie tego aminokwasu może grozić podwyższeniem poziomu złego cholesterolu we krwi oraz uszkadzać naczynia krwionośne.

Kwas foliowy usprawnia również działanie układu nerwowego - wpływa na powstawanie neuroprzekaźników takich jak adrenalina, noradrenalina i dopamina. Ponadto bierze udział w biochemicznych przemianach kwasów nukleinowych i aminokwasów, np. metioniny, homocysteiny, histydyny, kwasu glutaminowego, glicyny i seryny.

Kwas foliowy w ciąży

Kwas foliowy jest bardzo ważnym składnikiem dla ciężarnych. Przede wszystkim już w początkowej fazie ciąży bierze udział w tworzeniu i prawidłowym kształtowaniu się cewy nerwowej, z której rozwija się mózg i rdzeń kręgowy płodu. Kwas foliowy zmniejsza również ryzyko powstania zaburzeń rozwojowych płodu.

Po porodzie młoda mama powinna kontynuować przyjmowanie kwasu foliowego zarówno w diecie, jak i suplementacji. Dzięki temu podczas karmienia piersią dostarczy dziecku niezbędnej witaminy B9, która wzmocni naczynia krwionośne i będzie stymulować namnażanie się komórek w czasie intensywnego wzrostu maluszka.

Jakie są objawy niedoboru kwasu foliowego?

Niewłaściwy poziom kwasu foliowego we krwi może objawiać się suchością i bladością skóry, owrzodzeniami jamy ustnej czy częstymi bólami głowy. Osoby z niedoborem witaminy B9 skarżą się również na chroniczne osłabienie i zmęczenie, przebarwienia płytki paznokci i spłycenie oraz skrócenie oddechu. Co więcej, mogą również wystąpić objawy neurologiczne. Należą do nich:

• problemy z koncentracją;
• zaburzenia pamięci;
• zaburzenia wzroku;
• zaburzenia mowy, problem z wysławianiem się;
• stany depresyjne, znaczne pogorszenie nastroju;
• zawroty głowy.

Niedobór witaminy B9 może wywoływać wiele niebezpiecznych skutków. Wśród nich jest np. zaburzenie układu pokarmowego, niedokrwistość, stany zapalne w jamie ustnej czy choroby układu krążenia, np. wylew krwi do mózgu, zawał, miażdżyca. Niedobór kwasu foliowego jest równie niebezpieczny dla kobiet w ciąży - może spowodować duże wady płodu, a nawet poronienia.

Kto szczególnie powinien przyjmować kwas foliowy?

Do grupy osób, która szczególnie powinna przyjmować kwas foliowy, są:
• kobiety w ciąży i w czasie laktacji;
• kobiety, które stosują antykoncepcję hormonalną;
• osoby, które mają problem z układem pokarmowym;
• wegetarianie i weganie, którzy stosują dietę ubogą w żelazo;
• seniorzy;
• nastolatki;
• noworodki i niemowlęta;
• osoby nadużywające używki (alkohol, papierosy).

Naturalne źródła kwasu foliowego

Naturalne źródło kwasu foliowego znajdziemy w świeżych, nieprzetworzonych warzywach - głównie zielonych. Wśród nich możemy wymienić:
• brokuły;
• szpinak;
• jarmuż;
• awokado;
• groch;
• drożdże;
• liście i korzeń pietruszki;
• szparagi;
• żółtko jaj.

Suplementacja kwasu foliowego

Oprócz zdrowej i zbilansowanej diety warto również uzupełnić niedobór kwasu foliowego o odpowiednie suplementy - szczególnie w przypadku kobiet w ciąży i podczas laktacji. Nawet posiłki z odpowiednią ilością warzyw i owoców w czasie dużego zapotrzebowania na witaminę B9 nie będą w stanie sprostać oczekiwaniom organizmu. Warto więc niezwłocznie wdrożyć suplementację.

Kobiety w ciąży do 12. tygodnia powinny przyjmować od 400 do 800 µg kwasu foliowego, natomiast po 12. tygodniu od 600 do 800 µg. W czasie karmienia zapotrzebowanie na witaminę B9 jest takie samo¹.

Kwas foliowy w kosmetykach

Kwas foliowy w kosmetykach działa przeciwstarzeniowo oraz przeciwdziała skutkom promieniowania UV. Zwiększa on wzrost komórek skóry, za pomocą dostarczanych do niej niezbędnych materiałów DNA i RNA. Dzięki temu powstają nowe z większą ilością niezbędnego kolagenu i elastyny. Ponadto witamina B9 redukuje zmarszczki, wygładza i regeneruje uszkodzenia skóry oraz nadaje jej sprężystości.

¹ https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/157302,kwas-foliowy-i-jego-znaczenie-dla-zdrowia