Z powodu atopowego zapalenia skóry cierpi coraz więcej ludzi. Rośnie liczba chorych, a pośpiech i życie w ciągłym stresie tylko pogarszają sytuację. Choć samo źródło dolegliwości leży w genach, to właśnie czynniki zewnętrzne ją aktywują. Na początku XX wieku objawy stwierdzano u 1% ludzkości, dzisiaj pacjenci dermatologiczni stanowią 1/3 populacji. Co to jest atopowe zapalenie skóry, skąd się bierze i jak się objawia? Sprawdzamy!
Spis treści
Na całe życie
Jeżeli nasze ciało jest czerwone, swędzi, bardzo się wysusza i ma skłonność do nawracających zakażeń bakteryjnych, to najprawdopodobniej – jak 1/3 społeczeństwa – cierpimy na AZS. Atopowe zapalenie skóry bierze się z genów. Wada polega na tym, że układ odpornościowy nieprawidłowo reaguje na małe dawki antygenów. Organizm nieustannie wyczuwa zagrożenie i aktywuje reakcję obronną, którą mogą wywoływać pyłki roślin, alergie pokarmowe, sierść zwierzęca. Atopia to jeden z symptomów alergii i często występuje w towarzystwie kataru siennego, zapalenia spojówek, astmy. Choroba ujawnia się najczęściej już we wczesnym dzieciństwie.
Zapadalność na AZS szybko wzrasta. Diagnozuje się je głównie u członków rozwiniętych społeczeństw, a jej przebieg zależny jest od wieku pacjenta. Co ważne – w 80% przypadków objawy widoczne są już w wieku niemowlęcym. Ryzyko zachorowania spada wraz z wiekiem. W przedziale wiekowym 6-20 lat pojawia się tylko 10% nowych przypadków. Warto jednak pamiętać, że w kwestii AZS „raz chory” to „zawsze chory”. Zapalenie takie trwa całe życie – w tym czasie przeplatają się okresy remisji i zaostrzeń. Oznaki kliniczne i umiejscowienie zmian jest mocno zależne od wieku pacjenta.
Atopowe zapalenie skóry – objawy
Mówiąc o tym, jak objawia się AZS, nie sposób pominąć kwestii etapu życia, na którym aktualnie znajduje się chory. Okres niemowlęcy, który trwa od urodzenia do 2 roku życia to zwykle czas, w którym pojawia się zaburzenie. Niemowlaki mają na skórze grudki i strupy oraz nadżerki, charakterystyczne, lśniące policzki, pokryty pęcherzykami rumień i łamliwe włosy. Atopia najczęściej jest widoczna na buzi – poliki, czoło, owłosiona część głowy i płatki uszu są najbardziej narażone na zmiany. W zależności od stopnia nasilenia choroby mogą się pojawić także na tułowiu, pośladkach i kończynach po stronie wyprostnej. Jeśli rany mają skłonność do sączenia, często ulegają wtórnemu zakażeniu bakteryjnemu. Skóra atopowa? Objawy u maluchów powinny to jednoznacznie potwierdzić.
Kolejny etap rozwoju dolegliwości to okres późnodziecięcy trwający od 3 do 11 roku życia. Zmiany tutaj rzadziej mają charakter sączący, częściej są z kolei grudkowe i blaszkowe. Zaczerwienienie i swędzenie pojawia się na rękach, stopach, nadgarstkach, grzbietach dłoni i stóp, zgięciach łokciowych i podkolanowych. Większa potliwość tych okolic oraz drażnienie mechaniczne sprawiają, że na tym etapie to właśnie te fragmenty ciała są najbardziej narażone na wykwity. To czas, w którym mogą pojawić się też problemy na tle emocjonalnym, które niejako wynikają wtórnie z kłopotów ze skórą. Presja rówieśnicza i nieprzyjemne komentarze często skutkują stanami depresyjnymi i wycofywaniem się z życia społecznego.
W okresie dojrzewania i dorosłości naprzemiennie występuje zaostrzenie i złagodzenie symptomów. Skóra jest szorstka, sucha, zbrązowiała. Plamy często występują symetrycznie na twarzy, ramionach, plecach oraz na grzbietowych powierzchniach rąk i stóp, grzbietach palców rąk i stóp. Ciało swędzi, a przejawy choroby nie dają spać, utrudniają normalne funkcjonowanie. Suche powietrze, nadmiar słońca i stres mogą wywoływać lub nasilać objawy wyprysku. Pomagają zaś kosmetyki do skóry atopowej dla dorosłych.
Na pytanie: co to jest skóra atopowa, odpowiedzi jest więc co najmniej kilka. Jej występowanie zależne od wieku, etapu życia, natężenia stresu i emocji, podejścia do sytuacji. Okazuje się bowiem, że dużym problemem dla pacjentów jest błędne koło: zmiany powodują stres, stres nasila zmiany. I tak utrudnione staje się pokonanie dolegliwości. Dlatego oprócz odpowiedniej pielęgnacji, wizyty u dermatologa i delikatnych kosmetyków zaleca się także podjęcie psychoterapii, która pozwoli uporać się z nerwami i wtórnie złagodzić wizualne oznaki schorzenia.
