Czy masaż na blizny jest skuteczny – wszystko, co warto wiedzieć

Blizna powstaje w wyniku procesu gojenia ran czy też stanów zapalnych, jak ma to miejsce w przypadku trądziku. Blizna cechuje się odmienną strukturą i kolorem w porównaniu z otaczającą tkanką. Tkanka łączna tworząca bliznę ma mniejszy stopień elastyczności od zdrowej skóry, jest też słabiej od niej unaczyniona, a więc gorzej odżywiona.

Rodzaje blizn:

• blizny keloidowe, inaczej bliznowce, powstają u osób posiadających osobniczą tendencję do wzmożonej produkcji i odkładania się kolagenu, czego efektem jest powstanie tkanki o twardej strukturze, która może obejmować obszar poza raną;
• blizny przerostowe, które tworzą się w wyniku nagromadzenia włókien kolagenowych w miejscu rany i nie wychodzą poza jej obręb,
• blizny zanikowe – obszary ścieńczałej skóry widoczne jako niewielkie wgłębienia np. blizny potrądzikowe;
• rozstępy – blizny powstałe w wyniku zaburzeń produkcji kolagenu i elastyny, które rozwijają się jako odpowiedź na ciążę, szybki wzrost np. u nastolatków podczas gwałtownego przybierania masy kostnej.

Blizna najpierw ma odcień czerwony, a z czasem nabiera barwy perłowo-białej na skutek braku komórek barwnikowych i gruczołów. Na ostateczny wygląd blizny mają wpływ czynniki genetyczne, a także odpowiednio wczesne podjęcie pracy z blizną, czyli jej mobilizacja.

Tkankę łączną powstałą w miejscu rany/urazu należy mobilizować celem jej jak najszybszego pobudzania i aktywizacji, co pomoże przywrócić tej okolicy sprawność. Wczesne „uruchomienie” blizny rozluźnia ją oraz okalający obszar, co wyklucza powstawanie nieprzyjemnego uczucia ściągnięcia i naprężenia oraz zwiększa reakcję zgrubiałej tkanki na bodźce.

Rehabilitacja blizny może być wykonywana w domowym zaciszu lub u fizjoterapeuty, który ma możliwość zastosowania zabiegów przy użyciu odpowiednich sprzętów, co przyspiesza i potęguje efekty. Mobilizacja blizny to nie tylko zwiększenie jej sprężystości i ruchomości, ale także praca nad stanem tkanek zlokalizowanych głębiej, które muszą być poddane rehabilitacji, by nie doszło do powikłań. Mobilizacja sprzyja poprawie wyglądu blizny oraz pomaga zapobiegać wystąpieniu keloidów, czyli nieestetycznych przerostów tkanki.

Często występującą blizną u kobiet jest ta po cesarskim cięciu, dlatego warto wiedzieć, jak z nią postępować. Blizna taka jest najczęściej umiejscowiona nad wzgórkiem łonowym, aby można było ją ukryć pod bielizną. Długość cięcia wynosi 10-15 cm, a grubość blizny oscyluje w granicach 3,5 mm. Gojeniu rany pooperacyjnej towarzyszy stan zapalny, którego symptomem jest uczucie swędzenia. Oznacza to, że tkanka rozpoczęła proces regeneracji. 

Gojenie jest sprawą indywidualną dla każdego organizmu i może trwać nawet rok. Składa się z 4 faz, a ostatnia to przebudowa skutkująca pojawieniem się czerwonej blizny, która z upływem czasu robi się coraz jaśniejsza. Przy skłonnościach genetycznych do rozwoju bliznowców blizna może nabrać koloru bordowego. 

Dlaczego warto mobilizować bliznę po cesarce? Blizna może powodować dyskomfort odczuwany jako ból o charakterze kłującym lub tępym. Gdy blizna przyrasta do głębszych tkanek, dochodzi do spadku ich przesuwalności, co w perspektywie czasu skutkuje zmniejszeniem ruchomości skóry i tkanki podskórnej.

Bliznę należy masować, lekko ją uciskając i wykonując przy tym koliste ruchy.

Mobilizacja zależy od fazy gojenia rany, a zatem:

• faza I trwająca 2-7 dni – wykonuj masaż okolic cięcia (około 1,5 cm od rany), by je pobudzić i odżywić. Masaż powinien być delikatny, nie może powodować rozciągania tworzącej się blizny.
• faza II trwająca do 6 tygodni po zabiegu – po zdjęciu lub rozpuszczeniu szwów pracuj nad uelastycznieniem blizny. Pracę nad blizną możesz wdrożyć, gdy brzegi rany zostaną całkowicie zrośnięte i nie będą widoczne żadne strupki. Wykonuj ruchy rozcierające, ugniatające, a także delikatne przesuwanie blizny we wszystkie strony oraz unoszenie fałdu skórnego. 

Justyna Bilant-Kaczmarczyk

Farmaceutka i dietetyczka

Porada experta:

Rehabilitacja blizny powinna być wykonywana 2 razy dziennie i trwać około 20 minut.

Masaż skutkuje uczuciem ciepła, swędzenia, a nawet lekkiego pieczenia, co nie jest powodem do niepokoju. Wynika bowiem z przekrwienia na skutek pracy manualnej z blizną. Rezultatem masażu ma być zerwanie zrostów łączących skórę z powięzią.

• faza III trwająca nawet do 2 lat – przeciwdziałaj powstawaniu zrostów, wykonując masaże blizny. Możesz też udać się do fizjoterapeuty, który dobierze zabiegi mające na celu uelastycznienie i rozluźnienie tkanki poddanej cięciu. W tej fazie dochodzi do przebudowy blizny, a więc do wzrostu jej wytrzymałości mechanicznej. 

Mobilizacji warto poddać także bliznę po plastyce powiek. Jak masować blizny po korekcie powiek? Masaż polega na delikatnym uciskaniu blizny za pomocą opuszka palca, miejsce przy miejscu, przez 30 sekund. Taki zabieg powinien być powtarzany kilka razy dziennie. 

Fizjoterapeuta może zalecić stosowanie drenażu limfatycznego dla poprawy krążenia krwi w obrębie rany. Ciekawą metodą jest kinesiotaping, czyli plastrowanie dynamiczne, polecane zwłaszcza w terapii blizny po cesarskim cięciu. 

Metoda ta polega na wykorzystaniu elastycznych taśm, którymi okleja się wybrane rejony ciała, co skutkuje poprawą elastyczności tkanki oraz spłyceniem blizny. Kinesiotaping jest doskonałym sposobem na utrwalenie efektów manualnej terapii prowadzonej od I fazy gojenia rany. 

Blizny należy traktować żelem lub plastrami zawierającymi silikony, które chronią tkankę przed utratą wody. Wysoki stopień uwodnienia skóry predysponuje do wytworzenia gładkiego zrostu. Ponadto warto wyposażyć się w specyfik zawierający heparynę, która zmiękcza bliznę, redukuje obrzęk, wiąże wodę w tkance. Preparaty zawierające wyciąg z cebuli wspomagają syntezę kolagenu, działają przeciwbakteryjnie. 

Warto zwrócić uwagę na kosmetyki zawierające w składzie oleje, które zmiękczają i uelastyczniają bliznę:

• Bioliq Dermo CICA wzbogacony o olejek z tamanu, olejek makadamia, olejek z awokado, z róży rdzawej i słonecznika. 
• Uriage Bariéderm-Cica, który posiada olejek tamanu, jojoba, awokado, słonecznikowy oraz skwalan.

Nacomi Tamanu Oil, czyli zimnotłoczony olejek z pestek dojrzałych owoców drzewa tamanu. Działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie, łagodzi podrażnienia.