Spis treści
Kąpiel noworodka – jak powinna przebiegać?
Kąpiel noworodka, zwłaszcza ta pierwsza, bywa wyzwaniem. Jeśli się obawiasz, czy sobie poradzisz, poproś o pomoc położną, którą wybrałaś do wizyt patronażowych. Możesz też wspomóc się poniższym instruktażem, który przeprowadzi Cię krok po kroku przez kąpiel dziecka.
Zacznij od prawidłowego chwytu noworodka do kąpieli. Jedną ręką powinnaś zapewnić podparcie dla karku, szyi i głowy malucha. Drugą musisz mieć wolną, aby myć nią dziecko. Jeśli to dla Ciebie za trudne – włóż do wanienki specjalną wkładkę. Po ułożeniu na niej dziecka przyjmie ono bezpieczną, półleżącą pozycję.
Mycie zacznij od twarzy. Przemyj ją wyłącznie wodą, bez dodatku kosmetyku, który mógłby dostać się do oczu. Następnie przejdź do uszu. Wymyj wyłącznie małżowinę, przecierając ją rąbkiem ręcznika. Nie korzystaj z patyczków, ponieważ ubijesz nimi woskowinę w kanale słuchowym, a ponadto możesz przebić błonę bębenkową.
Podczas mycia ciała – polewaj dziecko wodą, nabieraną w zgłębienie dłoni. Oczyść dokładnie okolice pieluszkowe, zgięcia stawów i fałdki. To właśnie tam zbiera się wilgoć i brud, które stanowią pożywkę dla bakterii i grzybów.
Po zakończeniu kąpieli wytrzyj dziecko ręcznikiem. Rób to jednak delikatnie. Zamiast pocierania skóry, poklepuj ją, aby zebrać wodę. W ten sposób nie doprowadzisz do powstania podrażnień.
Zanim przejdziesz do masażu z użyciem oliwki lub mleczka – przemyj oczy malucha. W tym celu nasącz dwa waciki kosmetyczne (albo gazę) solą fizjologiczną 0,9% i przetrzyj każde oko od zewnętrznego kącika ku wewnętrznemu.
W pierwszych tygodniach od porodu pamiętaj o suchej pielęgnacji kikuta pępowiny. Podczas kąpieli nie zanurzaj brzucha dziecka w wodzie. Natomiast po jej zakończeniu przemyj kikut wodą z hipoalergicznym mydłem i spryskaj preparatem odkażającym bez alkoholu. Na koniec dokładnie osusz pępek płatkiem kosmetycznym lub patyczkiem higienicznym.
Kiedy pierwsza kąpiel noworodka zbliżać się będzie wielkimi krokami, warto przygotować nie tylko wszystkie niezbędne kosmetyki, ale też akcesoria i tekstylia. Potrzebne będą ręczniki, pieluszki, płatki kosmetyczne lub gaza, patyczki, hipoalergiczne mydło, sól fizjologiczną i płyn odkażający z oktenidyną. Ułóż je wszystkie w organizerze lub na półce. Dzięki temu będziesz mieć wszystko pod ręką, a sama kąpiel będzie relaksującym rytuałem, a nie nerwową bieganiną.
Kiedy kąpać noworodka?
Wedle Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) mycie noworodka natychmiast po przyjściu na świat nie jest korzystne dla jego zdrowia.[1] Wszystko dlatego, że to usuwa maź płodową – naturalną barierę ochronną, zabezpieczającą przed nadmierną utratą wilgoci i drobnoustrojami.
Zgodnie z zaleceniami WHO kąpiel noworodka w szpitalu nie powinna się odbywać w pierwszych sześciu godzinach od porodu, gdy funkcje życiowe malucha wciąż się stabilizują. Personel medyczny powinien wyłącznie delikatnie osuszyć skórę noworodka ręcznikiem. Można taki zabieg nazwać kąpielą noworodka na sucho – pozwala usunąć krew i płyny ustrojowe, a jednocześnie pozostawia cenną maź płodową.
Zatem od kiedy kąpać noworodka? Najkorzystniej dopiero po kilku dniach. W praktyce wiec maluch najczęściej kąpany jest dopiero w domu.
JKatarzyna Grzyś-Kurka
Copywriter
Porada experta:
Warto przed porodem (tak naturalnym, jak i przez cesarskie cięcie) przygotować plan porodu.
Pozwala on zawrzeć nie tylko Twoje oczekiwania względem tego wydarzenia, ale też opisać kwestie postępowania z dzieckiem. To właśnie w tym dokumencie możesz zapisać czy zgadasz się na kąpiel dziecka po przyjściu na świat.
Jak długo powinna trwać kąpiel noworodka?
Nie ma znaczenia, o której godzinie kąpiesz noworodka. Możesz na mycie przeznaczyć poranek, by w ten sposób niespiesznie zacząć dzień albo wieczór, aby wyrobić w dziecku rutyny przygotowujące do snu. Nie ma też większego znaczenia, jak często kąpiesz niemowlaka. Nie musisz tego robić codziennie, o ile maluch nie ulewa i nie poci się obficie.
Istotne jest natomiast aby mycie niemowlaka nie trwało dłużej niż pięć minut. Ma to proste uzasadnienie – tak małe dziecko nie ma jeszcze w pełni wykształconego systemu termoregulacji. Przez to szybciej się przegrzewa, ale też wychładza. Dopiero po kilku miesiącach możesz nieco wydłużyć kąpiel do 10–15 minut. Wszystko to zależy od potrzeb dziecka.
Do mycia noworodka wykorzystuj specjalne preparaty przeznaczone dla tak małych dzieci. Kosmetyki te mają delikatny skład, który nie powinien podrażniać skóry, a za to ją oczyszczać, nawilżać i zabezpieczać.
Już podczas pierwszej kąpieli niemowlaka możesz zastosować do mycia ciała kremowy żel Dermedic, a przy wyjątkowo wrażliwej i skłonnej do atopii skórze – emulsję Emolium. Do mycia głowy wykorzystaj szampon w piance Mustela albo szampon Emolium.
Wciąż bardzo popularne są również oliwki, które możesz dodać do kąpieli (np. Ziajka z witaminą F i wyciągiem z rumianku), które nie tylko nawilżają, ale też natłuszczają skórę oraz wzmacniają jej barierę ochronną.
Jeśli zdecydujesz się stosować oliwkę do pielęgnacji skóry noworodka po kąpieli – nie nakładaj jej częściej niż dwa razy dziennie. Może to doprowadzić do zatkania ujść gruczołów łojowych i rozwoju potówek.
Temperatura wody do kąpieli noworodka – jaka powinna być?
Woda do kąpieli dziecka ze względu na wciąż nie w pełni działającą termoregulację organizmu malucha, powinna mieć temperaturę 33–34 st. Celsjusza. Wyższa temperatura sprzyja podrażnieniom i wzmaga przesuszenie (zwłaszcza przy atopowym zapaleniu skóry)
Warto jednak pamiętać, że i pomieszczenie, w którym myjesz dziecko, powinno być ciepłe. W ilu stopniach kąpać noworodka i niemowlaka? Warto, aby w łazience lub pokoju panowała temperatura około 23 st. Celsjusza. To zapewni maluchowi komfort cieplny.
Kąpiel noworodka – jakich kosmetyków używać?
Bez względu na to jak często kąpiesz noworodka, potrzebujesz do tego bezpiecznych kosmetyków, które nie podrażnią jego skóry, Co do zasady – im krótszy skład, tym lepiej. Jednak i na krótkiej liście potrafią się pojawić substancje, które nie służą dziecięcej skórze. Są to przede wszystkim:
- oleje mineralne (np. parafina),
- konserwanty (m.in. parabeny),
- detergenty SLS i SLES,
- silikony,
- syntetyczne emulgatory (PEG i PPG),
- glikole,
- substancje zapachowe,
- sztuczne barwniki.
Porada eksperta
Noworodka możesz kąpać nawet w samej wodzie i nie będzie to niehigieniczne. Emulsję czy żel możesz dodawać tylko raz na jakiś czas. Właściwości pielęgnacyjne mają też olejki dodane do wody (np. olejek ze słodkich migdałów) albo mleko matki. Sama wypróbuj jakie dodatki do kąpieli będą najlepiej służyły Twojemu maluchowi.
JKatarzyna Grzyś-Kurka
Copywriter
Porada experta:
Noworodka możesz kąpać nawet w samej wodzie i nie będzie to niehigieniczne.
Emulsję czy żel możesz dodawać tylko raz na jakiś czas. Właściwości pielęgnacyjne mają też olejki dodane do wody (np.olejek ze słodkich migdałów) albo mleko matki. Sama wypróbuj jakie dodatki do kąpieli będą najlepiej służyły Twojemu maluchowi.
Podsumowanie
Noworodek nie powinien być myty tuż po narodzinach. Pierwsza kąpiel najlepiej zaplanować dopiero po kilku dniach. Wszystko po to, aby zbyt wcześnie nie zmyć mazi płodowej, która jest naturalną barierą ochronną delikatnej skóry.
Wszystko, co potrzebne do kąpieli noworodka przygotuj, zanim wypełnisz wanienkę wodą. Pozwoli ci to na komfortowe przeprowadzenie wszystkich czynności. Pamiętaj, że poza szamponem i preparatem do mycia ciała będziesz też potrzebować tekstyliów i akcesoriów do higieny oczu i pielęgnacji kikuta pępowiny.
1. I. Czerwińska Pawluk, M. Gregier, Knowledge of nursing students about the physiological determinants of skin care for newbors and infants, „Pedagogy and Psychology of Sport” 2020, nr 6(2), s. 51–60. 2. M. Kmieć, I. Urysiak-Czubatka i in., Pielęgnacja skóry dzieci, „Postępy Dermatologiil Alergologii” 2010, vol. XXVII, nr 1, s. 40–44. 3. P. Brzeziński, Dermatologia okresu noworodkowego – choroby skóry niewymagające leczenia, „Przegląd Lekarski” 2009, nr 66/9, s. 535–537.
