Jak wzmocnić szkliwo zębów? Czy można uratować uszkodzone szkliwo?

Czym jest szkliwo zębów?

Szkliwo zębów jest jeszcze twardsze niż kości. Składa się głównie z minerałów, takich jak wapń i fosfor, które tworzą mocne kryształy. Ta półprzezroczysta warstwa chroni wewnętrzne warstwy zęba – zębinę i miazgę – przed próchnicą, erozją, infekcjami oraz nadwrażliwością na ciepło, zimno i słodkości​. Również dzięki szkliwu zęby są odporne na uszkodzenia mechaniczne i działanie kwasów.

​Jednak pomimo swojej wytrzymałości, szkliwo nie jest niezniszczalne. Może ulegać stopniowemu niszczeniu przez codzienną erozję. Kiedy szkliwo zębów zostanie uszkodzone, zęby stają się bardziej wrażliwe, a uszkodzone szkliwo może prowadzić do próchnicy i chorób dziąseł. Aby zachować zdrowie szkliwa, ważna jest odpowiednia higiena i dieta, a także unikanie czynników, które mogą je osłabiać.

Czy szkliwo może samemu się odbudować?

Kiedy szkliwo ulega uszkodzeniu, dochodzi do procesu demineralizacji. W tym procesie minerały są wypłukiwane z tkanki, co powoduje jej osłabienie i narażenie na dalsze uszkodzenia. Niestety uszkodzone szkliwo nie regeneruje się samoistnie. Jednak istnieją metody wspomagające jego odbudowę i wzmocnienie. 

Kluczowym elementem jest proces remineralizacji, czyli przywracanie minerałów osłabionemu szkliwu. W tym celu stosuje się preparaty zawierające fluor, wapń i fosfor. Fluor wzmacnia zewnętrzne warstwy zębów, czyniąc je mniej podatnymi na próchnicę i inne uszkodzenia. 

Ważne są również regularne wizyty u dentysty, który może zastosować profesjonalne zabiegi remineralizujące oraz inne metody ochrony szkliwa, takie jak lakierowanie, czy zastosowanie specjalistycznych preparatów do odbudowy szkliwa​.

Co osłabia szkliwo?

Szkliwo zębów, mimo że jest najtwardszą substancją w ludzkim ciele, może być osłabiane przez szereg czynników. Poznanie przyczyn osłabienia szkliwa zębów jest pierwszym krokiem do jego ochrony. Najbardziej znanymi przyczynami osłabienia szkliwa są:

1. Dieta – spożywanie dużych ilości cukru, skrobi oraz kwaśnych pokarmów i napojów może prowadzić do demineralizacji szkliwa. Bakterie w jamie ustnej przekształcają cukry w kwasy, które osłabiają szkliwo i mogą prowadzić do próchnicy​
2. ​Niewłaściwa higiena jamy ustnej – niewystarczające szczotkowanie zębów i nieregularne używanie nici dentystycznej pozwalają na gromadzenie się płytki nazębnej, która może uszkodzić szkliwo.
3. Agresywne szczotkowanie – dobrze jest wiedzieć jak prawidłowo dbać o szkliwo. Niestety używanie zbyt twardej szczoteczki do zębów lub zbyt intensywne szczotkowanie może prowadzić do startego szkliwa oraz cofania się dziąseł.
4. Choroby i zaburzenia – pewne stany zdrowotne, takie jak przewlekły refluks, mogą prowadzić do erozji szkliwa z powodu częstego kontaktu z kwasem. Podobnie, zaburzenia odżywiania, takie jak bulimia, mogą powodować uszkodzenie szkliwa.
5. Bruksizm – zgrzytanie zębami, czyli bruksizm, może powodować pęknięcia i starte szkliwo.
6. Czynniki genetyczne i leki – niektóre osoby rodzą się z cieńszym szkliwem lub są genetycznie predysponowane do jego szybszej erozji. Dodatkowo długotrwałe stosowanie niektórych leków i narażenie na niekorzystne warunki środowiskowe może osłabić szkliwo.

Jak wzmocnić szkliwo?

Mocne szkliwo to nie tylko zasługa częstego szczotkowania zębów pastą z fluorem. Aby wzmocnić szkliwo zębów, kluczowa jest nie tylko najlepsza pasta odbudowująca, ale też zmiana codziennych nawyków. Zwróć uwagę na odpowiednią higienę, dietę oraz używanie właściwych produktów. Kluczem jest remineralizacja, czyli proces przywracania minerałów osłabionemu szkliwu.

Profilaktyka

Podstawą profilaktyki, która zapobiega osłabieniu szkliwa, jest utrzymanie dobrej higieny jamy ustnej. Zaleca się stosowanie pasty odbudowującej szkliwo – najczęściej past z fluorkiem, które pomagają w remineralizacji szkliwa. Ważne jest oczywiście również regularne szczotkowanie zębów szczoteczką o średniej twardości włosia, by uniknąć uszkodzeń.

Istotne jest również ograniczenie spożywania cukrów, skrobi i kwaśnych pokarmów, które sprzyjają demineralizacji szkliwa oraz próchnicy. Dla ochrony szkliwa po ich spożyciu warto przepłukać jamę ustną płynem do płukania. Zamiast słodkich napojów i soków dla ochrony szkliwa najlepiej przywyknąć do picia wody. Czysta woda nie wpływa negatywnie na szkliwo, a dodatkowo pomaga w usuwaniu resztek pokarmowych i w neutralizowaniu kwasów.

Pasty odbudowujące i wzmacniające szkliwo

Najlepsze pasty do zębów odbudowujące szkliwo zawierają różne składniki, które pomagają wzmocnić i remineralizować szkliwo zębów. Fluorek jest głównym składnikiem większości past do zębów i jest znany ze swojej zdolności do remineralizacji osłabionego szkliwa. Fluor wzmacnia szkliwo, czyniąc je bardziej odporne na ataki kwasów bakteryjnych i próchnicę. 

Wśród różnych form fluorku, popularne są fluorek sodu, fluorek cyny, aminofluorek oraz monofluorofosforan sodu​​​. Ogólnie rzecz biorąc, wszystkie stosowane związki fluoru są skuteczne w profilaktyce próchnicy i wzmacnianiu szkliwa. Zwróć jednak uwagę na stężenie fluoru w paście. Optymalne stężenie fluoru w paście do zębów wynosi między 1350-1450 ppm. 

Wśród składników przeznaczonych do remineralizacji szkliwa należy również hydroksyapatyt – znany jako sztuczne szkliwo. To minerał z grupy fosforanów wapniowych coraz częściej stosowany w pastach do zębów do regeneracji szkliwa. Zawiera on syntetyczne formy minerałów, takich jak fosfor i wapń, które pomagają w remineralizacji szkliwa. Hydroksyapatyt wiąże się ze szkliwem, wypełniając małe ubytki i chroniąc zęby przed nadwrażliwością.

Ksylitol, naturalny słodzik, pochodzący z roślin, również jest często dodawany do past do zębów jako alternatywa dla tradycyjnych słodzików, które mogą sprzyjać powstawaniu próchnicy. Ksylitol nie jest pożywką dla bakterii, dlatego nie powoduje wytwarzania kwasów. Dodatkowo hamuje wzrost bakterii próchnicowych, co w efekcie zmniejsza ryzyko rozwoju próchnicy.

Witaminy i minerały na zęby

Witaminy i minerały w suplementach i produktach spożywczych mogą być bardzo pomocne, kiedy szukamy sposobów jak wzmocnić szkliwo. Dieta bogata w witaminy i minerały, takie jak wapń, fosfor oraz witaminy D i A, jest niezbędna dla zdrowia szkliwa. Do produktów dobrych dla zębów należą:

• Produkty mleczne – mleko, jogurty i sery, są źródłem wapnia i fosforu.
• Warzywa liściaste – jarmuż, szpinak i sałata, bogate w witaminę A.
• Ryby – węgorz, łosoś, makrela i sardynki są uważane za dobre źródło witaminy D.



Najlepszym źródłem witaminy D jest ekspozycja na słońce. Promienie słoneczne stymulują produkcję witaminy D w skórze. Jednak w niektórych przypadkach, takich jak wiosna, jesień i zima, lub gdy mieszkamy w regionie o słabej ekspozycji na słońce, może być konieczne uzupełnienie witaminy D w diecie lub suplementami. Suplementy wapnia i fosforu stosuje się przede wszystkim w przypadku niedoborów tych składników w diecie.

Wizyta u stomatologa

Regularne wizyty u stomatologa są kluczowe dla oceny stanu szkliwa i wczesnego wykrywania problemów. Profesjonalne zabiegi remineralizujące i porady dotyczące higieny jamy ustnej mogą pomóc w ochronie i wzmocnieniu szkliwa. W przypadku uszkodzonego szkliwa stomatolog może zalecić odpowiednie zabiegi takie jak lakierowanie i produkty do jego odbudowy np. profesjonalne żele z fluorem.

Wzmocnienie szkliwa zębów – podsumowanie

Podsumowując, kluczem do tego, jak wzmocnić szkliwo zęba, jest kompleksowe podejście. Używanie pasty do odbudowy szkliwa, bogatej we fluorek i inne składniki remineralizujące, jest ważnym elementem, ale nie jedynym. Równie istotna jest zbilansowana dieta, ograniczenie cukrów i kwasów, które mogą osłabiać szkliwo oraz odpowiednia higiena jamy ustnej. Pamiętaj także o regularnych wizytach u dentysty, które są niezbędne dla utrzymania zdrowia zębów i zapobiegania problemom, takim jak uszkodzone szkliwo. Twoje zęby zasługują na najlepszą opiekę, więc dbaj o nie każdego dnia!