Ekspozycja na słońce przynosi wiele korzyści. Przede wszystkim poprawia samopoczucie i nastrój, a także dodaje pozytywnej energii i chęci do działania. Nawet krótki spacer w trakcie słonecznego dnia przynosi mnóstwo korzyści. Ekspozycja na słońce z korzyścią również wpływa na zdrowie – promieniowanie słoneczne jest niezbędne do syntezy witaminy D! Trzeba jednak zdawać sobie sprawę z tego, że nadmierne i nierozsądne korzystanie ze słońca może mieć bardzo przykre skutki – zarówno krótkotrwałe, jak i długotrwałe, a nawet permanentne. Jak rozsądnie korzystać ze słońca i dlaczego krem z filtrem do twarzy jest niezbędny?
Spis treści
Wpływ słońca na skórę, samopoczucie i… zdrowie!
Kąpiele słoneczne, a nawet spacerowanie z odkrytymi częściami ciała w czasie ciepłego, słonecznego dnia przynoszą wiele korzyści, zarówno dla skóry, jak i samopoczucia. Przeprowadzono wiele badań naukowych, które dowiodły że światło słoneczne działa antydepresyjnie i znacznie przyczynia się do poprawy nastroju oraz wspiera chęć do działania. Promieniowanie słoneczne jest niezbędne także do syntezy witaminy D3, nie bez powodu zwanej witaminą słońca.
To witamina niezbędna dla zachowania dobrego samopoczucia i zdrowia, zarówno wśród dorosłych, jak i dzieci. Rola witaminy D jest nieoceniona – a zaspokojenie zapotrzebowania organizmu na nią - niezbędne. Witamina D bierze udział w wielu procesach w organizmie, już od pierwszych dni życia. Wskazuje się na to, że witamina D ma przede wszystkim spory wpływ na mineralizację kości. Pełni również istotną funkcję w profilaktyce chorób nowotworowych. Wskazuje się też, że odgrywa istotną rolę w zapobieganiu chorobom autoimmunologicznym.1
Witamina D jest niezbędna dla utrzymania prawidłowej homeostazy wapniowo-fosforanowej, wpływa także na układ kostny. Jest również niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu krwionośnego, nerwowego i immunologicznego. W jaki sposób słońce wpływa na syntezę witaminy D? Powstaje ona wskutek kilkustopniowego przekształcania się cholesterolu w aktywną biologicznie formę witaminy D.2
Oprócz syntezy witaminy D ekspozycja na słońce przynosi jeszcze więcej korzyści. Przebywanie na słońcu nastraja optymistycznie i poprawia humor, a przy tym nadaje skórze pięknego, brązowego odcienia. Trzeba jednak pamiętać, że w takim przypadku ochrona skóry kremem z filtrem przeciwsłonecznym jest niezbędna.
Jakie zagrożenia dla skóry niesie słońce?
Promieniowanie UVA i UVB, jakie wydziela słońce, niesie zagrożenia dla skóry przez cały rok, nie tylko latem i przy bezchmurnym niebie. Promieniowanie bez problemu przebija się przez chmury, dlatego nawet, gdy jest pochmurno i wydaje się, że ekspozycja na słońce nie jest możliwa, może ono być tak samo groźne.
Jakie szkody może przynieść nadmierna ekspozycja na promieniowanie UVA i UVB? To przede wszystkim:
· przyspieszenie procesów starzenia się skóry – zwane fotostarzeniem. Osoby, które lubią częste i długie kąpiele słoneczne, bez zabezpieczania skóry kremami z filtrem, szybciej zauważają zmarszczki i wiotczenie skóry. Staje się ona również sucha i wrażliwa. Wszystko przez to, że pod wpływem promieniowania UVA wzrasta produkcja wolnych rodników, które z kolei (w uproszczeniu) osłabiają fibroblasty i niszczą włókna kolagenowe, odpowiadające za gęstość i jędrność skóry;
· większe ryzyko nowotworów skóry – im częstsza i dłuższa ekspozycja na słońce, tym większe ryzyko powstania nowotworów skóry, takich jak czerniak, rak podstawnokomórkowy czy kolczystokomórkowy;
· uczulenie na słońce – tak zwana fotoalergia - choć może brzmieć to nieco abstrakcyjne, słońce niekiedy jest również silnym alergenem. Im większa ekspozycja na ten czynnik, tym bardziej prawdopodobne wystąpienie nadwrażliwości. Objawami uczulenia słonecznego są zmiany skórne: przede wszystkim wysypka lub rumień.
Ze słońca trzeba korzystać bardzo ostrożnie wówczas, gdy masz dużo pieprzyków i znamion barwnikowych. Pod wpływem częstego, długotrwałego i silnego promieniowania słonecznego, zmiany barwnikowe mogą przekształcić się w nowotworowe. Dlatego konieczne jest ich zabezpieczanie przed promieniowaniem UVA i UVB, zarówno kremami z wysokim filtrem przeciwsłonecznym, jak i plastrami.
Jak rozsądnie korzystać z kąpieli słonecznych?
· unikanie ekspozycji na promieniowanie w określonych godzinach – tj. między godziną 10 a 15 latem. Wówczas promieniowanie jest najsilniejsze, a co za tym idzie – również najbardziej niebezpieczne. W tych godzinach panują również najwyższe temperatury w ciągu dnia, co dodatkowo wiąże się z ryzykiem doznania udaru słonecznego;
· stopniowe przyzwyczajanie skóry do słońca – wraz z nadejściem wiosny, a następnie okresu wakacyjnego, mamy ochotę wykorzystać ciepłe i słoneczne dni jak najlepiej. Nie da się jednak “nałapać” słońca na zapas. Dlatego nie rzucaj się od razu na głęboką wodę, opalając się kilka godzin. Zacznij od krótkich sesji i stopniowo wydłużaj czas kąpieli słonecznych, jeśli nie wystąpi w tym czasie uczulenie ani poparzenie słoneczne;
· stosowanie filtrów przeciwsłonecznych – kremy, balsamy lub olejki z filtrem to najistotniejszy element ochrony przeciwsłonecznej. Filtry blokują szkodliwe promieniowanie, dzięki czemu skóra jest chroniona przed szkodliwymi efektami nadmiernego promieniowania UVA i UVB. Skuteczność ochrony zależy od wysokości filtra.
Aby zminimalizować ryzyko przebarwień po kąpielach słonecznych, pamiętaj także o kilku zasadach. Po pierwsze – jeśli planujesz wyjście na słońce, zrezygnuj ze smarowania odsłoniętych fragmentów ciała mleczkami i balsamami, które nie są przeznaczone do ochrony przeciwsłonecznej. Mogą one bowiem zawierać składniki fotouczulające, o których nie wiesz. To niestety prosta droga do tego, by nabawić się plam i przebarwień! Balsamy, masła i kremy do ciała są za to po opalaniuniezbędne , by nawilżyć i ukoić skórę. Zbawienny okazać może się np. balsam z dodatkiem d-panthenolu. Po drugie – gdy idziesz się opalać (a nawet, gdy wychodzisz po prostu z domu, gdy świeci słońce), unikaj aplikowania perfum na odsłonięte części ciała. Zawarte w nich olejki eteryczne również mogą mieć działanie fotouczulające.
Niewiele osób wie, że wysokość filtra SPF nie definiuje stopnia ochrony przeciwsłonecznej, tylko czas, w którym nasza skóra będzie podlegała ochronie. Możemy założyć, że zaczynamy opalać się po mniej więcej 10 minutach przebywania na słońcu.
Wartość SPF np. 20 należy pomnożyć przez czas ekspozycji na słońcu - i w ten sposób dowiemy się, jak długo filtr będzie działał na skórze.
10 minut x 20 (SPF) = 200 min ochrony przeciwsłonecznej, czyli prawie 3,5 godziny
Filtry przeciwsłoneczne w kosmetykach – co dają?
· długi czas wchłaniania – kosmetyki z filtrami przeciwsłonecznymi z reguły mają dosyć ciężką konsystencję i intensywny zapach, a po aplikacji pozostawiają białe ślady na skórze. To skutecznie zniechęca wiele osób do stosowania produktów tego typu. Niedogodności są jednak chwilowe – preparat z filtrem przeciwsłonecznym wchłonie się w skórę po kilkunastu minutach;
· brak opalenizny – wiele osób uważa, że stosowanie preparatów z filtrem przeciwsłonecznym uniemożliwi uzyskanie opalenizny, dlatego rezygnują z ich stosowania przed wyjściem na słońce. Do wyboru jest jednak wiele niższych faktorów, które ochronią skórę, a jednocześnie umożliwią bezpieczne opalanie.
Ochrona przeciwsłoneczna, jaką dają filtry zawarte w kosmetykach, polega na tym, że łączą się one z biologiczną fotoprotekcją. Wskutek tego połączenia promienie UV zostają rozproszone i odbite (poprzez filtry mineralne) lub całkowicie pochłonięte (przez filtry chemiczne), dzięki czemu nie docierają do DNA.3
Kremy z filtrem do twarzy – jak dobierać?
Który wybór będzie lepszy? Wszystko zależy od tego, jakie będzie główne przeznaczenie kremu. Jeśli wyjeżdżasz na wakacje i będziesz się opalać, dobrym wyborem będzie krem z wyższym filtrem (SPF 20, 30 lub więcej) przeznaczony do aplikacji na twarz. Jeśli zależy Ci na wyższej ochronie lub masz bardzo jasną cerę, wybierz krem z filtrem SPF 50 do twarzy.
Jeśli jednak potrzebujesz lekkiego kremu do stosowania na co dzień, wybierz krem pielęgnacyjny do twarzy z filtrem. Takie kosmetyki mają o wiele lżejszą formułę i mniej intensywne zapachy niż typowy krem do opalania, dzięki czemu są przyjemniejsze w codziennym użytkowaniu. Bez problemu nałożysz na niego makijaż i będzie on prezentować się dobrze.
Pamiętaj o tym, że ochrona przeciwsłoneczna jest potrzebna przez cały rok, nie tylko latem. Również wiosną i jesienią, gdy wydaje się, że słońce jest bardzo słabe lub nie ma go w ogóle, jego promieniowanie dociera do naszej skóry. Ochrona przeciwsłoneczna jest istotna również zimą, zwłaszcza w górach!
Krem z filtrem pod makijaż – jak stosować?
Dlatego lepiej sprawdzą się lekkie kremy pielęgnacyjne z filtrem. W warunkach miejskich wystarczy filtr 15-30 SPF. Jeśli przez większość dnia przebywasz na zewnątrz, wybierz wyższy SPF - minimum 30.
Zanim nałożysz makijaż, zaaplikuj krem. Wklep go delikatnie opuszkami palców, a następnie odczekaj co najmniej 15-20 minut przed nałożeniem korektora i podkładu. Kremy z filtrem mogą obciążać skórę, dlatego zawsze przed snem dokładnie oczyść buzię, aby uniknąć zapchania porów.
1 https://journals.viamedica.pl/forum_dermatologicum/article/view/47992/35896
2 https://nowywszechswiat.ptpk.org/index.php/wszechswiat/article/view/1097/776/
3 https://novaosvita.com/wp–content/uploads/2021/04/ScEdSoc–Kyiv–Mar2021.pdf