Nawilżenie skóry noworodka. Jak robić to dobrze?

Skóra u noworodka i niemowlęcia ma niedoskonałą budowę:

• ma bliskie neutralnemu pH (6,2–7,5),
• wciąż trwa jeszcze proces keratynizacji (tworzenia zrogowaciałej warstwy naskórka, która jest nieprzepuszczalna dla wody),
• warstwa rogowa jest cienka, przez co nadmiernie przepuszcza wilgoć,
• zawiera mało melaniny, (barwnika skóry), przez co nie jest w stanie efektywnie pochłaniać i rozpraszać promieniowania słonecznego, by nie doprowadzić do bolesnych podrażnień,
• charakteryzuje się mniejszą liczbą półdesmosomów (połączeń międzykomórkowych) i włókien zakotwiczających (zbudowanych z kolagenu),
• warstwa tłuszczowa jest cienka,
• gruczoły łojowe wydzielają małe ilości ochronnego sebum,
• gruczoły potowe nie działają sprawnie, co zaburza termoregulację organizmu.

Wszystkie te cechy sprawiają, że skóra nie jest w stanie spełniać prawidłowo funkcji barierowych. Przez to szybko traci wilgoć. Nietrudno wówczas o podrażnienia, odparzenia, a nawet powstanie drobnych ran i nadkażeń.

Czy wiesz, że podstawą zatrzymania wilgoci w tkankach są właściwie wykonywane kąpiele? Jeśli nie będziesz regularnie (co nie znaczy, że codziennie) zmywać brudu z powierzchni ciała dziecka – drobnoustroje zaczną intensywniej się namnażać, podrażniając skórę. Tymczasem tkanka naznaczona stanami zapalnymi szybciej traci wilgoć.

Paradoksalnie jednak pierwszą kąpiel, zgodnie z zaleceniami WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) warto odwlec o kilka dni.[1] A już niewskazane jest kąpanie dziecka w pierwszych 6 godzinach po narodzinach. W tym czasie wciąż stabilizowane są funkcje życiowe malucha.

Późne wykonanie pierwszej kąpieli zapobiega zbyt szybkiemu usunięciu mazi płodowej. Tworzy ona barierę ochronną, zapobiegającą utracie wilgoci, ale też zapobiega szkodliwemu działaniu drobnoustrojów, za sprawą niższego pH niż to charakteryzującego skórę noworodka.

Jednak wraz z pierwszą kąpielą ta maź zostaje usunięta. Wówczas warto zadbać o skórę malucha poprzez właściwą pielęgnację. To ważne dla wzmocnienia bariery ochronnej, utrzymania skóry w dobrej kondycji, zwalczania bakterii i grzybów i przeciwdziałania bolesnym odparzeniom. Wbrew pozorom to wcale nie jest trudne, jeśli podejdziesz do pielęgnacji odpowiedzialnie i zastosujesz preparaty przeznaczone dla maluchów.

Podstawą nawilżenia jest kąpiel. Jeśli ciało dziecka jest gładkie, ma jednolity koloryt, nie widać odparzeń pupy – wystarczy mycie w samej wodzie. Warto jednak wspomóc funkcje barierowe tkanki stosując niewielkie ilości preparatów pielęgnacyjnych o neutralnym pH.

Do nawilżania skóry noworodka i niemowlaka wybieraj kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji od 1. dnia życia. Takie produkty powinny być pozbawione drażniących składników:

• parafiny,
• parabenów,
• SLS i SLES,
• silikonów,
• PEG i PPG,
• glikoli,
• substancji zapachowych,
• sztucznych barwników.

Warto również zaznaczyć, że atopowe zapalenie skóry wymaga zastosowania specjalistycznych produktów. W jej przypadku kluczowe jest uszczelnienie naskórka, aby zapobiec intensywnemu odparowywaniu wody. Sięgaj wówczas po emolienty. Wspierają one funkcjonowanie skóry przy tym schorzeniu, ale nie są panaceum na wszelkie dolegliwości. Nie bagatelizuj więc wagi kontroli dermatologicznych. Specjalista podpowie, jaki sposób postępowania będzie najkorzystniejszy w przypadku twojego malucha.

Kremy nawilżające wmasowane w skórę dziecka po kąpieli (zwłaszcza tej z dodatkiem oliwki z bezpiecznym składem albo łagodnego żelu) to dobry sposób na odżywienie, zmiękczenie, wzmocnienie funkcji barierowych tkanki.

Wypróbuj koniecznie:

• krem Hagi Baby – łączy oleje: morelowy, ryżowy i makowy, które zmiękczają i zabezpieczają skórę. Natomiast dodatek aloesu i pantenolu koi drobne podrażnienia,
• krem Nacomi Baby – łączy oleje: z awokado, słodkich migdałów, oliwę z oliwek oraz masło shea, które głęboko i na długo zapewniają nawilżenie. Natomiast dodatek witaminy A, B, E i F koi podrażnienia i sprzyja regeneracji.
• krem Mustela Bebe – zawiera wyciągi z awokado i cytryńca chińskiego, które poprawiają nawilżanie skóry dziecka i wzmacniają jej barierę ochronną, a także łagodzą podrażnienia.

Przed każdym wyjściem pamiętaj, aby zabezpieczyć skórę dziecka kremem z filtrem przeciwsłonecznym. Takie preparaty dla noworodków i niemowląt powinny mieć faktor SPF 50+ (np. krem Ziajka albo krem Pharmaceris). Zimą natomiast poza ochroną przed promieniowaniem UV dziecko potrzebować będzie zabezpieczenia przed drażniącym, a przez to wysuszającym, wpływem wiatru i mrozu (np. krem Perfecta).

Jednym z czynników wzmagających przeznaskórkową utratę wilgoci są kąpiele w bardzo ciepłej wodzie. Myj malucha w takiej, która ma temperaturę ok. 33–34 st. Celsjusza. A jeśli dodasz do takiej ciepłej wody oliwkę – kąpiel nie tylko nie wysuszy skóry malucha, ale wręcz poprawi jej nawilżenie.

Szczególnie warte uwagi są:

• Oliwka Ziajka z witaminą F i wyciągiem z rumianku. Dodaj kilka kropli do wanienki z wodą, a nawilżysz i natłuścisz skórę dziecka oraz dodatkowo ukoisz drobne podrażnienia. 
• Olejek z Mydlarni Cztery Szpaki z olejami: z pestek moreli, kiełków pszenicy i słonecznikowym oraz wyciągiem z nagietka. Taki skład zmiękcza, koi i odżywia skórę.
• Olej Hagi Baby z olejami: oliwkowym, kokosowym, morelowym, makowym i jojoba, które zmiękczają, nawilżają i wygładzają skórę.

Do codziennej pielęgnacji okolic pieluszkowych wystarczy czysta woda. Od czasu do czasu możesz też zastosować odrobinę hipoalergicznego mydła. Nie sięgaj jednak po nie przy każdej zmianie pieluszki. Choć działa odkażająco to nadużywane maa drażniące działanie i zaburza prawidłową kolonizację tkanki malucha.

A co, jeśli akurat jesteś na zakupach, u lekarza albo z wizytą u znajomych? Sięgnij wówczas po chusteczki nawilżające z bezpiecznym składem. Zwracaj uwagę na to, by zawartość wody wynosiła blisko 100%. Taki skład mają chusteczki luba Tuli z aloesem albo chusteczki Luba Tuli z pantenolem.

Skóra dziecka w pierwszych miesiącach życia różni się pod względem budowy i funkcji od skóry dorosłego człowieka. Łatwiej ulega podrażnieniom i szybciej traci wilgoć. Dlatego tak ważne jest odpowiedzialne nawilżanie skóry niemowląt. 

Kąp malucha w samej wodzie lub z dodatkiem nawilżających olejów czy żeli. Po myciu natomiast posmaruj skórę odżywiającym preparatem. Wybieraj jednak nie te produkty, które są modne, ale te ze składem bezpiecznym dla maluchów od 1. dnia życia.