Odparzona pupa u dziecka. Co robić?

Z odparzeniami na pupie u dziecka spotka się prędzej lub później większość rodziców. Niestety jest to najczęściej występująca przypadłość okresu dziecięcego. Tak długo, jak maluch nosi pieluszkę, narażony jest na powstanie stanów zapalnych.

Głównym czynnikiem powodującym powstawanie odparzeń u dzieci na pupie jest długotrwały kontakt z wilgocią. Wówczas dochodzi do maceracji naskórka i zaburzenia jego właściwości barierowych. Tak uszkodzony naskórek przestaje stawiać opór czynnikom drażniącym takim, jak amoniak zawarty w moczu. Do tego bakterie kałowe stwarzają zasadowe środowisko, które sprzyja namnażaniu się bakterii.

Przyczyną czerwonej pupy u dziecka mogą być także biegunka i antybiotykoterapia. Częściej przypadłość rozwija się też u noworodków przedwcześnie urodzonych, ponieważ w ich przypadku warstwa rogowa naskórka jest niedojrzała – skóra szybko traci wilgoć i podatna jest na podrażnienia. Odparzenia na pupie u dziecka są też powiązane z masą urodzeniową – u dzieci z wagą poniżej 2500 g dłużej utrzymuje się wysokie pH skóry.

W większości przypadków odparzenia na pupie dziecka początkowo mają postać rumienia. Jeśli jednak stan ten zostanie zbagatelizowany – zmiany mogą przeobrazić się w krostki i pęcherzyki, obrzęk, a nawet nadżerki. W skrajnych przypadkach występuje zgrubienie naskórka, ograniczone lub zwiększone jego napigmentowanie oraz łuszczenie. Wszystko to jest dla dziecka źródłem bólu.

Nowoczesne pieluchy w odróżnieniu od tetrowych sprawiają, że sporadycznie tylko rozwijają się silne odparzenie pupy dziecka. Jednak wydłużone ich stosowanie sprawia, że ryzyko powstania stanów zapalnych dotyczy nawet nieco starszych dzieci – powyżej 3. roku życia.

Kiedy dziecko przebywa jeszcze w brzuchu matki, pokryte jest mazią płodową, zapobiegającą maceracji skóry. Gdy maluch przyjdzie już na świat ta warstwa, będąca mieszaniną złuszczonego naskórka, łoju i meszku płodowego, zabezpiecza skórę noworodka przed drobnoustrojami i niekorzystnym wpływem czynników zewnętrznych.

Aby nie dopuścić do powstania mocnych odparzeń pupy u dziecka, zadbaj o odpowiedzialną pielęgnację. Przede wszystkim zmieniaj często pieluchę (co 2–4 godziny i po każdym wypróżnieniu). Nie pozwól, aby mocz i kał tworzyły „mokry opatrunek” przylegający do skóry. Do tego po kąpieli pozwól, aby skóra malucha przez dłuższą chwilę pozostała nieokryta. Zabezpiecz łóżko lub koc na podłodze chłonnym podkładem i ułóż na nim dziecko. Możesz w tym czasie poczytać mu bajkę, pośpiewać albo po prostu być obok.

Do kąpieli stosuj łagodne płyny pielęgnujące albo żele z bezpiecznym składem. Na koniec dokładnie osusz skórę. Zwracaj szczególną uwagę na fałdki, w których gromadzi się wilgoć.

Przy zmianie pieluszki nie zapomnij podmyć dziecka płatkiem kosmetycznym nasączonym ciepłą wodą (albo pod bieżącą wodą). Chusteczek nawilżanych można użyć jako środka wspomagającego np. podczas wyjścia na zakupy czy do lekarza.

Jeśli zmiany skórne okolicy pieluszkowej są łagodne – możesz wypróbować domowe sposoby na odparzoną pupę u dziecka i pielęgnację okolic pieluszkowych.

Podstawą jest regularne i dokładne mycie skóry i jej osuszanie. Jeśli do tego zaczniesz częściej zmieniać pieluszki (rezygnując jednocześnie z tych, które mają powierzchnię z ceratek czy plastików) – odparzenia szybko ustąpią.

Jeśli jednak zmiany na skórze są na tyle duże, że pojawiły się już uszkodzenie skóry, dodaj do kąpieli kryształki nadmanganianu potasu. Wystarczy kilka. Woda powinna być delikatnie zaróżowiona, ale nie fioletowa. Taki roztwór działa odkażająco, dzięki czemu powstałe rany szybciej się wygoją.

Wśród domowych sposobów na odparzoną pupę u dziecka wciąż króluje zasypka z mąki ziemniaczanej albo kąpiel w krochmalu. Niestety, taki sposób pielęgnacji skóry dziecka pokrytej stanami zapalnymi może przynieść więcej szkody niż pożytku. Ziemniak jest produktem o potencjale uczulającym. Zaaplikowanie mąki ziemniaczanej na pokrytą ranami skórę, ułatwia alergenom przedostanie się w głąb organizmu. Do tego 100 g tego produktu – 80 g stanowią węglowodany. To pożywka dla drobnoustrojów.

Do łagodzenia odparzeń pupy u dziecka po biegunce lub powstałych przez długotrwały kontakt skóry ze zmoczoną pieluszką wykorzystaj specjalne kremy i maści.

Popularny jest Sudocrem. Nie bez powodu. Zawiera on tlenek cynku, który tworzy barierę dla czynników uszkadzających skórę. Do tego konsystencja pasty sprawia, że preparat pochłania wilgoć i tym samym utrzymuje suche środowisko okolic pieluszkowych.

W zapobieganiu i leczeniu odparzeń wartościowym wsparciem jest Bepanthen. Preparat w postaci maści zawiera wspomagającą regenerację witaminę B5 i kojące pantenol i lanolinę. Po wklepaniu w skórę tworzy warstwę ochronną, która jest jednak przepuszczalna dla powietrza, co wspomaga naturalne procesy regeneracyjne.

Możesz też wypróbować krem od Nacomi, który zawiera pantenol oraz naturalne olejki (z awokado, słodkich migdałów, oliwę z oliwek oraz masło shea). Działają one przeciwzapalnie, wspomagają regenerację i odżywiają skórę.

Niewskazane jest natomiast stosowanie preparatów wazelinowych. Tworzą one na powierzchni nieprzepuszczalną warstwę okluzyjną, co zaburza wentylację i regenerację.

Nie zawsze domowe sposoby na odparzenia pupy u dzieci są skuteczne. Często konieczna okazuje się wizyta u pediatry. Nie bagatelizuj stanów zapalnych. Zwłaszcza jeśli na skórze dostrzeżesz sączące się rany czy krostki lub dojdzie do nadkażenia. W takim wypadku warto, by o tym, jak leczyć odparzenia pupy u dziecka zadecydował specjalista. Bywa bowiem i tak, że terapia domowa wymaga uzupełnienia o maść z antybiotykiem.

Odparzenia pieluszkowe to częsta przypadłość dzieci noszących pieluszki, a więc w okresie od urodzenia do kilku lat. Wszystko przez wilgoć utrzymującą się na skórze, ograniczoną wentylację, a także drażnienie moczem czy kupką. 

Nie zawsze udaje się im zapobiec. Możesz wówczas stosować na odparzenia pupy dziecka specjalistyczne maści i kremy na bazie tlenku cynku, pantenolu czy alantoiny. Jeśli jednak pojawią się sączące rany i nadkażenia – skonsultuj się z pediatrą. Być może konieczne będzie wdrożenie preparatu z antybiotykiem.