Pielęgnacja skóry noworodka. Poradnik dla rodziców

Czy wiesz, że w mało kwaśnym środowisku bakterie i grzyby szybciej się namnażają? Tymczasem pH skóry noworodka jest bliskie neutralnemu (6,2–7,5). Do tego gruczoły łojowe nie są jeszcze w pełni wykształcone i produkują za mało ochronnego sebum. Sama skóra jest natomiast cienka, przez co szybciej traci wilgoć.

Nic więc dziwnego, że pielęgnacja skóry niemowlęcia to wyzwanie. Niezwykle ważne jest zadbanie o optymalny poziom nawilżenia i natłuszczenia, a także umocnienie bariery ochronnej, która zapobiegnie niekorzystnemu wpływowi czynników zewnętrznych (np. promieniowania słonecznego).

Warto zacząć od tego, że skóra niemowlęcia nie zawsze potrzebuje preparatów nawilżających. Można malucha kąpać wyłącznie w wodzie i nie smarować ciała oliwkami czy balsamami.

Gdy jednak skóra staje się szorstka, zaczyna się łuszczyć – wówczas warto zapewnić jej dodatkowe wsparcie. Nie chodzi jednak o to, aby sięgać po modne preparaty, ale takie z bezpiecznym składem.

Częstym błędem jest nadużywanie preparatów emolientowych. Panuje przekonanie, że ten typ kosmetyków warto stosować do każdej kąpieli, aby poprawić nawilżenie skóry. Prawda jest taka, że uszczelniane naskórka emolientami jest ważne przy atopowym zapaleniu skóry. Przy zdrowej tkance taka terapia nie jest zalecana.

Warto pierwszą kąpiel noworodka wykonać dopiero w domu. Dzięki pozostawieniu tak długo mazi płodowej organizm będzie miał zapewnioną naturalną ochronę przed drobnoustrojami i czynnikami zewnętrznymi.

Podczas pierwszej kąpieli (i kolejnych również) warto pamiętać o kilku zasadach:

• zorganizuj kącik kąpielowy z niezbędnymi kosmetykami, akcesoriami i tekstyliami,
• zadbaj o to, aby temperatura w pomieszczeniu w czasie kąpieli wynosiła ok. 23 st. Celsjusza, a temperatura wody – 33–34 st. Celsjusza,
• trzymaj dziecko na jednej ręce, zapewniając podparcie dla pleców, szyi i głowy (możesz też ułożyć malucha na specjalnej wkładce do wanny),
• przemyj twarz dziecka wodą,
• delikatnie polewaj dziecko wodą (samą lub z dodatkiem odpowiedniego płynu, mleka matki albo olejku ze słodkich migdałów), zwracając szczególnie uwagę na okolice pieluszkowe oraz fałdki i zgięcia stawów,
• umyj głowę dziecka wodą z dodatkiem szamponu,
• delikatnie osusz ciało dziecka,
• przetrzyj oczy gazą lub płatkami kosmetycznymi, nasączonymi solą fizjologiczną 0,9%, od kącika zewnętrznego ku wewnętrznemu,
• przetrzyj małżowiny uszne rąbkiem ręcznika.

W pierwszych miesiącach nie musisz kąpać dziecka codziennie. Może się jednak okazać, że to dobry sposób na wyrobienie rutyny dnia. Wiele maluchów relaksuje się podczas kąpieli, dzięki czemu łatwiej jest im później zasnąć.

Długotrwały kontakt skóry z wilgocią przy jednoczesnej ograniczonej wentylacji zwiększa ryzyko powstania odparzeń. W przypadku tych w okolicy pieluszkowej dodatkowym czynnikiem drażniącym jest amoniak zawarty w moczu. Właśnie dlatego tak ważne w pielęgnacji skóry pupy noworodka jest osuszanie ciała po myciu czy zmianie pieluszki.

Gdy skończysz kąpać niemowlaka, usuń nadmiar wody z całego ciała, zwracając szczególną uwagę na fałdki i zgięcia stawów. Podobnie przy każdej zmianie pieluszki i pomyciu dziecka wodą – osusz dokładnie skórę. A w razie wystąpienia stanów zapalnych – zastosuj preparat przeciw odparzeniom.

Jeśli skóra dziecka jest sucha, łuszczy się – zastosuj oliwkę lub mleczko, które nawilżają, natłuszczają i wzmacniają barierę ochronną. Wykonaj przy okazji delikatny masaż. To świetny sposób na budowanie więzi z dzieckiem, ale też stymulowanie sensoryczne i relaksację.

Często jeden preparat może być stosowany zarówno do mycia ciała, jak i włosów. Warto jednak wyposażyć kącik kąpielowy w dwa kosmetyki. Rolą szamponu jest zapobieganie również rozwojowi ciemieniuchy, a w razie jej rozwinięcia się – wspomaganie usuwania jej łusek.

Po wymyciu głowy i włosów dziecka – wymasuj skórę szczotką z delikatnym włosiem. To kolejny element służący profilaktyce ciemieniuchy. Przypadłość ta jest spowodowana nadprodukcją sebum przez gruczoły łojowe. Szczotkując główkę, sebum zostaje roztarte – nie kumuluje się w jednym miejscu.

Jeśli ciemieniucha się już pojawi, wypróbuj krem na ciemieniuchę w zestawie z szamponem. Zabiegi z ich pomocą nie tylko usuwają łuski z głowy, ale też zapobiegają nawrotowi przypadłości.

Ze względu na to, że skóra niemowlęcia nieefektywnie spełnia funkcje barierowe, dziecko nie powinno być eksponowane na działanie promieniowania słonecznego przez długi czas. Może to bowiem skutkować przesuszeniem i podrażnieniem skóry, a nawet jej poparzeniem. 

Nie bagatelizuj ochrony skóry preparatami z wysokim faktorem SPF (np. Ziajka z SPF 50+ lub Pharmaceris z SPF 50+). Pamiętaj przy tym, że promieniowanie UV dociera do powierzchni ziemi przez cały rok i także w pochmurne dni. W związku z tym smaruj dziecko odpowiednim preparatem przed każdym wyjściem z domu.

Zimą stosuj kremy do twarzy, które nie tylko chronią przed niekorzystnym wpływem promieniowania UV, ale też zabezpieczają przed wiatrem i mrozem. W przypadku kosmetyków chroniących przed niskimi temperaturami – zwróć uwagę, aby woda nie znajdowała się na początku listy składników (np. krem Dermedic albo krem Perfecta).

Już od pierwszej kąpieli w domu pielęgnuj kikut pępowiny. Wszystko po to, aby uniknąć stanu zapalnego czy nawet zakażenia. 

Zgodnie z zaleceniami WHO obowiązuje tu tzw. sucha pielęgnacja. Oznacza to, że aż do momentu samoistnego odpadnięcia kikuta, ważne jest utrzymanie okolic pępka – suchymi.

Podczas kąpieli staraj się nie zanurzać brzucha dziecka w wodzie, a samą higienę pępka wykonaj już po myciu malucha.

Przemyj skórę wodą z mydłem hipoalergicznym, a następnie spryskaj bezalkoholowym preparatem dezynfekującym z oktenidyną. Na koniec dokładnie osusz pępek płatkiem kosmetycznym lub patyczkiem higienicznym.

Preparaty dla dzieci powinny mieć bezpieczny i krótki skład. Dzięki temu w razie wystąpienia alergii łatwiejsze będzie wskazanie substancji, na którą organizm zareagował nadwrażliwie. 

W przypadku maluchów ze suchą skórą – warto stosować kosmetyki nawilżające zarówno do kąpieli, jak i zabiegów po niej. Świetnie sprawdzą się tu topowe preparaty drogerii eZebra:

1. kremowy żel Dermedic z olejem lnianym i niezbędnymi nienasyconymi kwasami tłuszczowymi,
2. żel do mycia Mustela z organicznym destylatem oleju słonecznikowego (w zestawienie z szamponem w piance)
3. Hermz szampon Healpsorin z pantenolem, inuliną i olejem z pestek arbuza.

A jak pielęgnować skórę noworodka, który zmaga się z atopowym zapaleniem skóry? W takim wypadku niezastąpiony będzie emolient. Wypróbuj serię produktów Emolium: emulsję do kąpieli Emolium i szampon Emolium. Uzupełniają one lipidy w warstwie ochronnej skóry, dzięki czemu przestaje ona tracić nadmiernie wilgoć.

Do masażu i nawilżania po kąpieli wypróbuj olejek Mydlarni Cztery Szpaki z olejami: z pestek moreli, kiełków pszenicy i słonecznikowym, które zmiękczają, koją i odżywiają skórę. Wartym uwagi produktem jest też oliwka Ziajka z witaminą F i wyciągiem z rumianku, działających zmiękczająco i ochronnie.

Skóra noworodka rzadko kiedy jest nieskazitelna. Wiele ze skórnych zmian (np. trądzik niemowlęcy) nie stanowi jednak zagrożenia jak np. trądzik noworodkowy, potówki czy prosaki. Nie wymagają one też specjalnego postępowania.

Czym pielęgnować skórę noworodka, aby uniknąć wykwitów? W przypadku atopii – koniecznie sięgaj po emolienty. Gdy masz do czynienia z odparzeniami pupy – stosuj kremy z alantoiną, pantenolem lub cynkiem. Jeśli u malucha pojawił się trądzik, po prostu przemywaj skórę wodą, a w razie przewlekłej jego postaci – skonsultuj się z pediatrą. Być może konieczne będzie wdrożenie leczniczych kremów ​​lub maści.

Ważne, aby kosmetyki dla noworodka nie uczulały. Kiedy tylko zauważysz nieprawidłową reakcję skóry na nowy preparat (zaczerwienienie, wysypka, łuszczenie), natychmiast przerwij jego stosowanie.

Warto stawiać na produkty z jednej serii. Jeśli maluch dobrze toleruje jeden preparat, zapewne i pozostałe będą miały korzystny wpływ na jego skórę. Sięgaj więc po kosmetyki, które się uzupełniają (np. seria Emolium Dermocare obejmująca m.in.: żel do mycia, szampon, krem do ciała, krem przeciw odparzeniom).

Nigdy nie wykorzystuj do mycia dziecka kosmetyków przeznaczonych dla dorosłych, a także unikaj tych, które mają w składzie na wysokich pozycjach:

• oleje mineralne (np. parafinę),
• konserwanty (w tym parabeny),
• SLS i SLES,
• silikony,
• PEG i PPG,
• glikole,
• substancje zapachowe,
• sztuczne barwniki.

Przed spacerem zabezpiecz skórę malucha kremem z wysokim faktorem SPF, a zimą dodatkowo takim, który tworzy powłokę, zapobiegając powstawaniu podrażnień od wiatru lub mrozu.

Unikaj przegrzewania i wychładzania dziecka. Optymalna temperatura w domu w ciągu dnia nie powinna przekraczać 20–21 st. Celsjusz. Nocą możesz obniżyć ją nawet do 18–19 st. Celsjusza. O tym czy dziecko ma zapewnione odpowiednie warunki – przekonasz się, sprawdzając dłonią ciepłotę karku. Jeśli będzie spocony – to znak, że dziecku jest za gorąco. Gdy będzie zimny – koniecznie ubierz malucha cieplej.

Skóra noworodka nie jest w pełni wykształcona. Przez to potrzebuje delikatnej i bezpiecznej pielęgnacji. Sięgaj po preparaty przeznaczone dla dzieci od 1. dnia życia. Ich rolą jest poprawa nawilżenia, natłuszczenie i umocnienie bariery ochronnej. 

Wszystkie niezbędne akcesoria, tekstylia i kosmetyki trzymaj w organizerze lub na półce przy kąciku kąpielowym. Dzięki temu będziesz mieć pod ręką wszystko, czego potrzebujesz.

Pamiętaj o sięganiu po preparaty rozwiązujące niektóre problemy skórne dziecka. Emolienty uszczelnią naskórek przy atopii, szampon i krem przeciw ciemieniusze zapobiegną rozwojowi tej przypadłości, a kremy i maści z pantenolem czy alantoiną pomogą pozbyć się odparzeń.

Przez cały rok smaruj odsłonięte części ciała dziecka kremem z filtrem UV, a zimą dodatkowo stosuj preparat chroniący przed wiatrem i mrozem.