Przebarwienia po trądziku – skąd się biorą i jak je pokonać?

Trądzik pospolity uznawany jest za powszechną dolegliwość okres dojrzewania. I tak jest w istocie! Diagnozuje się go u 83–95% ludzi młodych w wieku 14–19 lat. Jednak coraz częściej nieprawidłowość ta pojawia się także u osób powyżej 40 roku życia. Ciężki przebieg występuje w aż 15–25% przypadków.

Charakterystyczne zmiany, które pojawiają się przede wszystkim na twarzy (a często także na klatce piersiowej i plecach) mogą mieć różne przyczyny. Są to przede wszystkim:

• zwiększona produkcja sebum przez gruczoły łojowe stymulowane do nadaktywności przez hormony androgenowe;
• nieprawidłowe rogowacenie przewodów łojowych;
• zasiedlenie gruczołów łojowych i mieszków włosów przez bakterie.

Wszystko to doprowadza do powstawania zaskórników otwartych i zamkniętych oraz rozwoju stanów zapalnych charakterystycznych dla trądziku pospolitego.Ze względu na szybciej rozpoczynające się dojrzewanie dziewcząt to właśnie u nich wypryski pojawiają się wcześniej tzn. w wieku 14–17 lat, podczas gdy u chłopców kilka lat później tzn. w wieku 16–19 lat. Jednak to właśnie w tej drugiej grupie przebieg dermatozy jest zwykle cięższy i częściej wiąże się z powikłaniami w postaci trwałych przebarwień i blizn. Przebarwienia mają postać czerwonych lub brązowych plam, wyraźnie odcinających się na tle zdrowej tkanki. Nie należy ich przy tym utożsamiać z bliznami. O ile przebarwienia można ukryć pod dobrze dobranym kremem koloryzującym DD lub CC, o tle blizny potrądzikowe tworzą na powierzchni cery ubytki i grudkowatą strukturę, której nie da się zamaskować.

Ze względu na nawracający charakter trądziku i jego szybki rozwój (przechodzenie w kolejne bardziej zaawansowane stadia), bardzo często pozostawia on po sobie trwałe ślady w postaci blizn i przebarwień. Jeśli stany zapalne mają postać ropną, guzowatą, torbielowatą albo cystową większe jest prawdopodobieństwo powstania tych powikłań. Podobnie jest przy ostrym i szybkim przebiegu dermatozy. Mowa wówczas o trądziku piorunującym. Wszelkie więc nieprawidłowości w gojeniu skutkują zaburzeniem w procesie odbudowy skóry i naskórka (w tym w procesie melanogenezy, czyli produkcji melaniny przez melanocyty), czego konsekwencja są przebarwienia. 

Jednak nie tylko forma trądziku decyduje o tym, czy pozostawi on po sobie trwały ślad w postaci przebarwień. Bardzo duże znaczenie ma właściwa pielęgnacja oraz leczenie dopasowane do zmian i potrzeb skóry.

Przebarwienia to także efekt samodzielnego usuwania zaskórników przez ich wyciskanie i rozdrapywanie. Zwykle zabieg ten wykonywany jest nieumytymi dłońmi, a powstała rana nie jest dezynfekowana, co skutkuje nasileniem już istniejącego stanu zapalnego. Do tego niekorzystny wpływ na skórę mają źle dobrane kosmetyki, a zwłaszcza nadużywanie tych zawierających alkohol, wzmagający produkcję sebum i wysuszający skórę. Jeśli jednocześnie pomijana jest regularna aplikacja kremów przeciwzapalnych i ściągających – wówczas ryzyko powstania przebarwień znacząco wzrasta.

Sprawdź też: Jak pielęgnować skórę trądzikową?

Co ciekawe do powstania przebarwień potrądzikowych może doprowadzić także nadmierna ekspozycja skóry na działanie promieniowania słonecznego. Dzieje się tak, ponieważ istniejące już przebarwienia skóry ciemnieją pod wpływem promieniowania UV.

Więcej na temat przebarwień słonecznych i mechanizmu ich powstawania możesz przeczytać w artykule na naszym blogu.

Ciężkie postaci trądziku pospolitego wymagają interwencji medycznej, ponieważ pozostawiają po sobie szczególnie wyraźne defekty, które mają wpływ na codzienne funkcjonowanie człowieka. Powstające przebarwienia to nie tylko mankament natury estetycznej. Nierzadko osoby zmagające się z tym problemem mają trudności w nawiązywaniu relacji – izolują się, co skutkuje licznymi zaburzeniami na tle emocjonalnym.

W celu redukcji przebarwień po trądziku warto skorzystać z osiągnięć współczesnej dermatologii i kosmetologii, ponieważ domowe sposoby nie zawsze są skuteczne. Możesz zdecydować się na wykonanie peelingu chemicznego, wykorzystującego złuszczające właściwości kwasów organicznych:

• alfa-hydroksykwasy, czyli kwasy AHA (np. kwas glikolowy, kwas, migdałowy) i beta-hydrokwasy, czyli kwasy BHA (kwas salicylowy), których cząsteczki penetrują naskórek i hamują proces syntezy melaniny;
• alfa-ketokwasy (kwas pirogronowy), który w stężeniu 40% skutecznie likwiduje przebarwienia powstałe po stanach zapalnych;
• kwasy karboksylowe (kwas trójchlorooctowy) w stężeniu 50–75% usuwa nie tylko przebarwienia, ale i blizny potrądzikowe.

Na kwasach jednak możliwości usuwania przebarwień po trądziku się nie kończą. Jak jeszcze możesz się ich pozbyć? Jednym, z rozwiązań jest dermabrazja, która w odróżnieniu od mikrodermabrazji nie ściera wyłącznie warstw naskórka, lecz także wierzchnie warstwy skóry właściwej. Skuteczna jest też laseroterapia wykorzystująca lasery emitujące fale o długości od 694 nm do 755 nm (Nd/Yag, rubinowy, aleksandrytowy), które pochłaniane są przez melaninę, aby w ten sposób zredukować przebarwienie. 

W leczeniu nadmiernej pigmentacji wykorzystywane są także niektóre substancje chemiczne. Są skuteczne nie tylko do likwidowania powikłań po trądziku, ale także przebarwień hormonalnych. Jakie to substancje? Mowa tu przede wszystkim o:

• arbutynie – w stężeniu do 5% ogranicza syntezę melaniny,
• kwas azelainowy – hamuje aktywność tyrozynazy, czyli enzymu uczestniczącego w procesie produkcji melaniny;
• kwas kojowy – w stężeniu 3% i 6% hamuje powstawanie melaniny;
• retinoidy – rozjaśniają przebarwienia pozapalne, a także zapobiegają powstawaniu nowych.

Przebarwienia po trądziku możesz próbować usunąć domowymi sposobami, choć nie zawsze są one skuteczne. Mogą być pomocne, gdy trądzik jest wciąż w stanie zapalnym. Nie pozwolą natomiast zredukować starych przebarwień. Innymi słowy – domowe sposoby należy traktować raczej jako metodę profilaktyczną niż leczenia.

Możesz sięgnąć po:

• krem lub serum z kwasem askorbinowym (witaminą C);
• naturalne olejki roślinne (np. olejek cytrynowy, olejek z drzewa sandałowego, olejek z drzewa herbacianego, olejek rycynowy, olejek różany);
• kosmetyki pielęgnacyjne z kwasami AHA (np. żel do mycia twarzy, serum, krem delikatnie złuszczający);
• kosmetyki pielęgnacyjne z kwasem BHA (np. serum, żel do mycia twarzy).

Możesz też stosować maseczki redukujące przebarwienia. Wykonaj je samodzielnie! Wystarczy, że zetrzesz świeży ogórek i połączysz go z łyżką soku z cytryny oraz łyżką jogurtu. Pozostaw mieszankę przez 20 minut na twarzy, a przebarwienie po kilku miesiącach regularnego stosowania takiej maseczki przestaną być aż tak wyraźne, jak dotychczas, choć nie znikną całkowicie. Podobne właściwości ma kurkuma. Możesz wykonać maseczkę, łącząc 2 łyżki przyprawy, z taką samą ilością miodu oraz łyżką oliwy z oliwek. Jeśli wolisz proste i jednoskładnikowe rozwiązania – nakładaj na twarz rozprowadzoną w wodzie sodę oczyszczoną lub plastry cebuli. 

W trakcie usuwania zmian warto również zadbać o odpowiednie krycie cery. Dzięki temu będziesz wyglądać perfekcyjnie, nawet gdy wciąż zmagasz się z urodowymi defektami. Nie będziemy cię namawiać do stosowania zatykających pory i obciążających cerę podkładów i korektorów Zamiast nich wybierz krem DD albo krem CC, które łączą właściwości kryjące wymienionych kosmetyków oraz moc kremu nawilżającego. Dzięki temu nie tylko zadbasz o wyrównany kolorytu skóry, ale dodatkowo zapewnisz warunki do jej odbudowy i regeneracji.

Więcej na temat całej „alfabetycznej serii” BB, CC, DD, EE przeczytasz w artykule na naszym blogu.