Retinoidy a rozstępy – czy to skuteczny sposób na walkę z rozstępami?

Rozstępy to w uproszczeniu blizny, które powstały wewnątrz zamiast na powierzchni skóry. Są zazwyczaj trwałe i dotychczas nie znaleziono środka, który łatwo je usunie w 100% — przynajmniej na razie. Kosmetyki mają bardzo ograniczoną możliwość odbudowy tkanki łącznej, jednak niektóre substancje rzeczywiście mogą zrobić różnice. Obecnie do wyboru, mamy wiele produktów na rozstępy, które sprawiają, że skora jest lepiej nawilżona i bardziej napięta. Stosowanie miejscowych produktów, takich jak olejki naturalne czy masło Shea nawilża i jest pomocne w profilaktyce, jednak nie należy po nich oczekiwać, że zmiany zmniejszą się lub znikną. To jednak nie wszystko, bo istnieją składniki, które mają realny potencjał do poprawy wyglądu rozstępów. Czy retinol działa na rozstępy? Badania wskazują, że retinoidy są jednymi z nielicznych substancji, które mogą  pomóc w pozbyciu się rozstępów. 

Witamina A, w organizmie człowieka jest ważna dla prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku, układu odpornościowego, ale również skóry. Jednak, pod nazwą witamina A występuje tak naprawdę wiele związków wspólnie określanych jako retinoidy: retinol, retinal, tretynoina, izotretynoina i inne. Retinoidy mają wiele zastosowań w pielęgnacji skóry – zazwyczaj są stosowane w kosmetykach przeciwzmarszczkowych lub jako pomoc w trądziku. Wyróżnia je przede wszystkim dobra penetracja naskórka, co oznacza to, że działają nie tylko na powierzchniowe warstwy skóry, ale wnikają również głębiej, wpływając na skórę właściwą oraz tkanki podskórne.

Dla zrozumienia, w jaki sposób retinol może pomóc w poprawie rozstępów, ważne jest, aby najpierw zrozumieć, w jaki sposób powstają zmiany. Rozstępy pojawiają się, gdy skóra rozciąga się lub kurczy szybciej, niż może to wytrzymać elastyczność skóry. W tym procesie dochodzi do uszkodzenia włókien kolagenu, które są ważnym budulcem skóry. Kolagen stanowi 70% zawartości białka w skórze a w przypadku pojawienia się rozstępów wyjątkowo trudno go odbudować. Jak może pomóc retinol na rozstępy? 

Najlepszym sposobem zmniejszenie tych pasiastych zmian byłoby zmuszenie skóry do wznowienia procesów regeneracji ponownej produkcji kolagenu. Na przykładzie tretynoiny udowodniono, że retinoidy na rozstępy mogą wpływać, dzięki zdolności do  poprawiania naturalnej zdolności skóry do produkcji kolagenu. Działanie na rozstępy opiera się na pobudzaniu aktywności fibroblastów (komórek), znajdujących się w skórze właściwej do produkcji nowych włókien kolagenowych i elastynowych. To jednak nie wszystko, bo retinol działa na rozstępy również na kilka innych sposobów. 

• pobudza proces keratynizacji (in. złuszczania) naskórka odsłaniając nowe komórki
• stymuluje podziały komórek  w warstwie podstawnej
• zmniejsza przeznaskórkową (TEWL) utratę wody oraz
• rozjaśnia przebarwienia

Kosmetyki z retinolem będą dobrym rozwiązaniem w celu zapobiegania rozstępom w czasie zwiększonego ryzyka np. okresie dorastania, szybkiego chudnięcia lub, intensywnego budowania masy mięśniowej.  Na krem lub serum z retinolem często można natknąć się, rozważając sposoby na rozstępy u nastolatków. U młodych osób rzadziej podejmuje się decyzje o zabiegach medycyny estetycznej, dlatego dużą popularnością cieszą się domowe sposoby na rozstępy u nastolatków. Do użytku domowego dostępne są kremy i sera z retinolem o stężeniu do maksymalnie  2%. 

Czy retinol działa na rozstępy, jeśli stosujemy go na już istniejące rozstępy? Kiedy rozstępy już pojawiły się na skórze, kosmetyki z retinolem mogą być w pewnym stopniu skuteczne, ale pod warunkiem aplikacji na świeże zmiany, które pwostały w przeciągu maksymalnie kilku miesięcy (do około pół roku). Dobrze jest też wiedzieć, że szybka reakcja na czerwone zmiany może szczególnie skuteczna, jeśli szukamy sposobu jak zlikwidować rozstępy u młodzieży. Retinol reguluje podziały komórkowe w skórze i usuwa martwe komórki poprzez intensywne złuszczanie. Stymuluje też produkcję nowych włókien kolagenowych, dzięki czemu skóra powinna stać się bardziej elastyczna a widoczność rozstępów zmniejszona. Regularne stosowanie kremu lub serum może też ograniczyć powstawanie nowych rozstępów.

Katarzyna Kopycińska

Biotechnolożka

Porada experta:

Pamiętaj, że w ciąży i w czasie karmienia piersią kosmetyki (i zabiegi) z retinolem są przeciwwskazane ze względu na działanie teratogenne.

Mimo że retinol może być skuteczny na rozstępy spowodowane rosnącym ciałem, z jego stosowaniem trzeba poczekać. W innych wypadkach rozstępy u dorosłych podobnie jak rozstępy u nastolatków na brzuchu można bez obaw smarować produktami z retinolem.

Co, jeśli stosujemy retinoidy, a rozstępy nadal nie zmieniły swojego wyglądu? Bardzo istotną rolę w działaniu retinoidów na rozstępy gra czas kuracji. W przeciwieństwie do wielu innych produktów do pielęgnacji skóry retinoidy mogą działać głębiej w skórze i zmieniać sposób rozwoju komórek. Aby działać na procesy regeneracji u ich podstaw i uzyskać efekty, które zauważymy na powierzchni, potrzeba dłuższego czasu.

Kosmetyki z retinolem w wyższym stężeniu dostępny jest jedynie w produktach profesjonalnych, stosowanych podczas zabiegów medycyny estetycznej. Efekty działania retinolu wykorzystywanego do profesjonalnych zabiegów różnią się od kosmetyków do użytku domowego. Preparat nanoszony jest na zmiany skórne i pozostawiany na kilka godzin, a następnie zmywany w domu wodą. Kuracje z retinolem w salonach medycyny porównuje się do działania peelingów chemicznych. Przede wszystkim po zabiegu obserwuje się intensywne złuszczanie się naskórka przez kilka dni. Zastosowanie skoncentrowanego retinolu (zazwyczaj 4%) powoduje, że skóra jest lepiej nawilżona, staje się elastyczna i zyskuje blask i gładkość.

Retinoidy, zwłaszcza te stosowane w wyższych stężeniach, mogą powodować liczne działania niepożądane, takie jak: suchość, podrażnienie i złuszczanie skóry, reakcje fotouczuleniowe. Z tego powodu w czasie stosowania kosmetyków z retinolem zaleca się stosowanie ochrony słonecznej. W przypadku zabiegów profesjonalnych zaleca się unikanie opalania nawet 14 dni przed zabiegiem.