Trądzik różowaty: wszystko, co musisz o nim wiedzieć! Objawy, przyczyny, leczenie

Jak wygląda trądzik różowaty, skoro nie jest tożsamy z trądzikiem pospolitym? Trądzik różowaty jest nieprzyjemną i uciążliwą chorobą skóry, która może negatywnie wpływać na poczucie pewności siebie. Charakteryzuje się bowiem dość silnym rumieniem na twarzy (ma tendencje do nawracania, a co więcej, choroba przebiega w różnych fazach – po okresach złagodzenia objawów, przychodzi ich zaostrzenie). Rumień na twarzy to jednak niejedyna cecha charakterystyczna dla trądziku różowatego. Oprócz niego występują również tzw. teleangiektazje, czyli, mówiąc potocznie, sieć popękanych naczynek krwionośnych. Gdyby tego było mało, dodatkowo na skórze mogą występować również grudki i krostki zapalne. 

To właśnie te dwa ostatnie objawy definiują zasadność nazwania tej choroby trądzikiem. Problem ma właśnie charakter zapalny. Choć z zewnątrz może wydawać się, że zaczerwienione policzki mogą wyglądać nawet uroczo, to jednak trzeba wiedzieć, że przebieg choroby jest uciążliwy, a objawy są trudne do zminimalizowania. 

Najbardziej skuteczną metodą łagodzenia zaczerwienienia i stanów zapalnych są leki na trądzik różowaty, przepisywane przez lekarza dermatologa. Nie bez znaczenia dla kondycji skóry i jej komfortu pozostaje to, w jaki sposób na co dzień pielęgnujesz twarz, a także codzienne nawyki związane ze stylem życia.

Mimo podobnie brzmiącej nazwy, objawy trądziku różowatego są nieco inne niż dobrze znanego wszystkim trądziku pospolitego, towarzyszącemu dojrzewaniu. Skóra dotknięta tym schorzeniem jest mocno zaczerwieniona, widoczne są na niej popękane naczynka. Zazwyczaj objawy występują na środku twarzy. Również wiek chorych jest nieco inny – na ogół schorzenie to występuje u osób między trzydziestym a pięćdziesiątym rokiem życia. Uciążliwe objawy najłatwiej zaobserwować na jasnej, podatnej na podrażnienia karnacji.

Sama geneza choroby nie jest dokładnie znana, zauważono jednak, że istnieją pewne czynniki sprzyjające jej zaostrzeniu. Co źle wpływa na trądzik różowaty? Częste zażywanie intensywnych kąpieli słonecznych, alkohol i ciężkie jedzenie, stres, a także zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy, mogą przyczyniać się do zaostrzenia stanu naszej skóry.

Przyczyny występowania trądziku różowatego mogą być różne, jednak nie zostały jednoznacznie potwierdzone. Czasem może powodować go jeden czynnik, czasem składa się na to kilka powodów. Stopień zaostrzenia objawów w dużej mierze zależy zarówno od czynników zewnętrznych, jak i wewnętrznych. U każdego przebieg może być nieco inny: u jednych będą to zaczerwienione policzki, u innych cała twarz, zwłaszcza w okolicach brody, nosa i czoła. 

Warto również wiedzieć, że ten problem dotyka wyłącznie dorosłych osób, choć pierwsze symptomy bywają zauważalne już w młodzieńczym wieku. 

Wśród możliwych przyczyn trądziku różowatego wymienia się między innymi:

• problemy hormonalne – zaburzenia równowagi hormonalnej, co akurat w jakiś sposób upodabnia genezę trądziku różowatego do pospolitego;
• skłonności genetyczne – jeśli więc w rodzinie występowały przypadki problemów z trądzikiem różowatym, możliwe jest, że podobny przypadek wystąpi w kolejnych pokoleniach;

• zaburzenia układu autoimmunologicznego – wskazuje się również na to, że jedną z możliwych przyczyn występowania trądziku różowatego może być nieprawidłowe funkcjonowanie układu autoimmunologicznego;

• czynniki środowiskowe – wśród możliwych przyczyn powstawania trądziku różowatego wymienia się także czynniki środowiskowe, przede wszystkim te wynikające z trybu życia, jak mało zróżnicowana i niezdrowa dieta, spożywanie alkoholu, palenie tytoniu czy wpływ niektórych grup leków;

• nadreaktywność naczyń krwionośnych – może zdarzyć się również, że w przypadku, gdy dochodzi do zaburzeń naczynioruchowych, naczynka krwionośne wykazują nadreaktywność i pękają, tworząc sieć tzw. pajączków.

Zaczerwienienie skóry twarzy, przede wszystkim policzków i nosa, naturalnie nie zawsze musi oznaczać początek problemów z trądzikiem różowatym. Skóra może czerwienić się pod wpływem różnych czynników i dopóki jest to tylko czasowe, nie ma powodów do obaw. 

Skóra może czerwienić się przy wysokich lub niskich temperaturach, po wysiłku fizycznym, w czasie jedzenia gorących i ostro przyprawionych potraw (oraz już po zjedzeniu ich), w obliczu stresującej lub emocjonującej sytuacji, a także w czasie choroby (np. przy podwyższonej temperaturze ciała). Jeśli jednak zaczerwienienie ustępuje po jakimś czasie i przez większość czasu skóra reaguje normalnie na czynniki wewnętrzne i zewnętrzne, prawdopodobnie nie ma powodów do obaw. 

Jakie trądzik różowaty daje objawy? W początkowej fazie to przeważnie napadowe zarumienienie skóry, jako reakcja na różne, czasem nietypowe czynniki. Po jakimś czasie takie reakcje mogą owocować trwałym rozszerzeniem tych naczynek krwionośnych, które są położone dość płytko pod skórą – i w takim przypadku zaczerwienienie nie jest już napadowe, a zaczyna być trwałe. Kolejną fazą trądziku różowatego jest tworzenie się krostek i grudek o czerwonej barwie. W ostatecznej fazie następuje przerost tkanki łącznej oraz tworzenie się torbieli łojowych. 

Jak więc widać, początki trądziku różowatego mogą być nieco mylne i kojarzyć się raczej z normalną reakcją skóry na różne bodźce niż z początkami choroby. Jeśli obserwujesz, że napadowe rumienie pojawiają się coraz częściej i są coraz silniejsze, a do tego zauważasz sieć widocznych naczynek krwionośnych, nie zaszkodzi wizyta u dermatologa. Leczenie trądziku różowatego z pewnością będzie łatwiejsze i mniej skomplikowane na początku, niż w już zaostrzonej fazie!

Warto wiedzieć również o tym, że istnieje grupa czynników (zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych), które mogą zaostrzać objawy trądziku różowatego. 

Do zewnętrznych przyczyn zaostrzania zmian trądzikowych można zaliczyć między innymi: 

• promieniowanie słoneczne – choć słońce ogólnie wpływa korzystnie na stan skóry, to jednak sytuacja zmienia się wówczas, gdy jest ona nadmiernie eksponowana na promieniowanie UV. W przypadku skóry dotkniętej problemem trądziku różowatego wskazane jest traktowanie jej jak skóry wrażliwej, nadreaktywnej, co wiąże się między innymi z ograniczeniem ekspozycji na promieniowanie UV (dotyczy to również korzystania z solarium!) oraz solidną ochroną przeciwsłoneczną (najlepiej stosować wysoki filtr SPF 50);

• wysokie i niskie temperatury – wchodzenie z mrozu do ogrzewanego pomieszczenia i odwrotnie, a także przebywanie w bardzo niskiej lub bardzo wysokiej temperaturze – to także czynniki, które wpływają na zaostrzenie objawów trądziku różowatego. W tym przypadku znów skóra zachowuje się tak, jak wrażliwa i nadreaktywna;
• silny wiatr – to także czynnik drażniący, który wpływa niekorzystnie na cerę dotkniętą trądzikiem różowatym. Aby unikać faz zaostrzenia problemu lub przynajmniej je łagodzić, trzeba unikać czynników mechanicznych i chemicznych, które podrażniają skórę. 

Warto również zdawać sobie sprawę z tego, że niewłaściwe nawyki pielęgnacyjne także mogą wpływać negatywnie na kondycję skóry z trądzikiem różowatym (i nie tylko – bo źle dobranymi kosmetykami można pogorszyć kondycję nawet odpornej i pięknej dotąd skóry). Chodzi przede wszystkim o niedostateczną pielęgnację (zaniedbanie oczyszczania, nawilżania i odżywiania), lub wręcz przesadną pielęgnację (nadmierne oczyszczanie, zwłaszcza kosmetykami o silnym działaniu, zawierającymi np. alkohol). W tym drugim przypadku uszkadzana jest naturalna bariera ochronna skóry, co automatycznie i w znacznym stopniu uszkadza jej zdolności obronne i regeneracyjne. 

Do czynników przyczyniających się do zaostrzenia przebiegu choroby należą również te czynniki, które mogą stać za powstawaniem problemu, czyli nadmierne spożywanie alkoholu i palenie papierosów, ale także picie kawy w dużych ilościach czy mało wartościowa dieta. 

Wśród wewnętrznych czynników mogących zaostrzać objawy trądziku różowatego znajdują się między innymi: 

• nadmierny stres – to jedna z częstych i wręcz głównych przyczyn pogorszenia stanu zdrowia. Nadmierny stres jest jedną z przyczyn stresu oksydacyjnego, czyli sytuacji, w której ilość wolnych rodników uszkadzających komórki ciała jest większa niż antyoksydantów. To zaś prowadzi również do degradacji komórek skóry, wobec czego jej prawidłowe funkcjonowanie może być upośledzone;

• zaburzenia gospodarki hormonalnej – od równowagi hormonalnej w dużej mierze zależy równowaga całego organizmu. Wahania hormonalne, np. w okresie menopauzy czy stosowania środków antykoncepcyjnych, bądź spowodowane nieprawidłową pracą tarczycy, również mogą przyczyniać się do zaostrzenia objawów trądziku różowatego;
• spożywanie ostrych i gorących przypraw – powodują one rozszerzenie naczyń krwionośnych, a dodatkowo pobudzają do pracy gruczoły potowe. Efekt? Zwiększone zaczerwienienie skóry, któremu dodatkowo może towarzyszyć nawet nadmierne pocenie się. 

W wielu przypadkach to, który czynnik i w jaki sposób (oraz czy w ogóle) wpłynie na objawy trądziku różowatego, jest kwestią indywidualną, podobnie jak w przypadku cery po prostu wrażliwej lub nadreaktywnej. Warto więc obserwować swój organizm i jego reakcje na różne czynniki, a następnie na tej podstawie ustalić, co mu służy, a co szkodzi. 

Jak leczyć trądzik różowaty? Kuracja nie należy do najłatwiejszych i aby podnieść jej skuteczność, należy działać na kilku płaszczyznach. W tym przypadku samo stosowanie odpowiednich kosmetyków nie pomoże. Aby skutecznie poradzić sobie z problemem, należy przede wszystkim skontaktować się z lekarzem dermatologiem, gdyż w ostrzejszych stanach może być konieczne wdrożenie antybiotykoterapii.

Lekarz doradzi również jak leczyć trądzik różowaty przy pomocy specjalnych, często dostępnych na receptę maści i tym podobnych specyfików. Jednak aby kuracja przebiegała skutecznie, nie można zapominać również o używaniu odpowiednich kosmetyków do codziennej pielęgnacji.

Nie istnieje żaden cudowny lek na trądzik różowaty, który całkowicie zniwelowałby objawy lub wyleczył chorobę. Niestety w przypadku trądziku różowatego można jedynie łagodzić objawy, jednak nie da się całkowicie wyleczyć choroby. Co na trądzik różowaty sprawdzi się najlepiej? To, jakie środki najlepiej zastosować, zależy przede wszystkim od zaawansowania objawów. W bardzo zaostrzonej fazie konieczne może być nawet włączenie antybiotykoterapii – ogólnej lub miejscowej. Oprócz tego zalecane jest stosowanie maści zawierających np. sulfacetamid, kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu czy siarkę. Czasem pacjenci decydują się na laserowe zamykanie naczynek, co zmniejsza problem rumienia.

Skórę dotkniętą problemem trądziku różowatego należy traktować jak skórę wrażliwą, nadreaktywną i podatną na podrażnienia. Choć samo stosowanie odpowiednich (nawilżających, łagodzących, wyciszających) kosmetyków pielęgnacyjnych może nie być wystarczające do tego, by zażegnać problem, to jednak stanowią one istotny element pielęgnacji. Kosmetyki pielęgnacyjne powinny być łagodne, mieć kremowe konsystencje, a także składy bazujące najlepiej na naturalnych lub bardzo łagodnych substancjach. Najważniejsze jest to, by nie podrażniać skóry. Zrezygnuj więc z żeli do mycia twarzy zawierających ścierające drobinki i z peelingów ziarnistych. Warto zastąpić je kremowymi emulsjami lub olejkami. 

W kosmetykach nie powinno również być silnych, zwłaszcza syntetycznych kompozycji zapachowych, ponieważ mogą one podrażniać, a nawet uczulać delikatną skórę. Bardzo ważne są również kremy do twarzy, ze względu na to, że pozostają na skórze przez wiele godzin. Powinny mieć lekkie formuły oraz składniki zwężające i wzmacniające naczynka. To między innymi ekstrakt z oczaru wirginijskiego czy z kasztanowca.  

Warto zadbać również o to, by w kosmetykach pielęgnacyjnych przeznaczonych do pielęgnacji cery z trądzikiem różowatym znalazły się takie składniki, jak:

• oleje – są polecane do pielęgnacji każdego rodzaju skóry. W zależności od jej typu wybiera się różne oleje. Wszystkie łączy jednak jedno: nawilżają, tworzą warstwę ochronną (okluzyjną) na skórze, a także odżywiają i wzmacniają skórę dzięki zawartości kwasów tłuszczowych oraz lipidów. Oleje pomagają odbudować i wzmocnić naturalną barierę hydrolipidową skóry, a dodatkowo na długi czas ją zmiękczają i chronią przed działaniem czynników zewnętrznych;

• pantenol – znany ze swojego rewelacyjnego działania łagodzącego i zmniejszającego zaczerwienienia, a także wyciszającego stany zapalne. To właśnie między innymi z tych powodów często sięga się po niego w przypadku poparzeń (również słonecznych);
• glicerynę – to substancja znana ze swoich właściwości zmiękczających i ochronnych, a także dobrze nawilżających (zwłaszcza w wysokich stężeniach).

Skórę dotkniętą trądzikiem różowatym aż chciałoby się upiększyć poprzez wyrównanie jej kolorytu mocno kryjącym podkładem. Warto jednak ponownie mieć na uwadze to, że taką cerę należy traktować jak bardzo wrażliwą. Z tego względu ostrożnie trzeba dobierać również kolorowe kosmetyki, bo nie wszystkie będą się nadawały! Swoich ulubieńców warto szukać wśród marek lub linii przeznaczonych do skóry wrażliwej i ze skłonnością do alergii.

Skóra osoby zmagającej się z trądzikiem różowatym jest bardzo wrażliwa. Dlatego pielęgnując ją, należy zachować szczególną ostrożność. Zapomnij o peelingach i złuszczaniu przy pomocy kwasów owocowych. Mechaniczne mikrouszkodzenia mogą znacznie wpłynąć na pogorszenie jej stanu. Zrezygnuj również z używania mocno perfumowanych kosmetyków oraz takich, które zawierają duże ilości substancji czynnych – przy pielęgnacji tego typu cery warto postawić na prostotę.

Kolejną rzeczą, z której powinny zrezygnować osoby chcące skutecznie leczyć trądzik różowaty to nadmierne rozgrzewanie skóry. Solarium, ekspozycja na słońce, gorące kąpiele czy sauna – tych drobnych przyjemności należy unikać, gdyż ciepło przyspiesza mikrokrążenie krwi w żyłach, co prowadzi do zwiększenia zaczerwienienia okolic dotkniętych problemem. Zamiast tego – można stosować żelowe, chłodzące maseczki, które będą obkurczały naczynia krwionośne i pomogą przywrócić naturalny koloryt skóry. 

Dobrym pomysłem jest zaprzyjaźnienie się z dermokosmetykami przeznaczonymi dla osób cierpiących na rozmaite alergie skórne. Są one pozbawione wszelkiego rodzaju substancji, które mogą wpływać drażniąco na skórę i zawierają łagodne, naturalne składniki. Ich stosowanie nie niesie ze sobą ryzyka pogorszenia stanu cery.

Wiele marek dermokosmetyków ma w swojej ofercie produkty przeznaczone do pielęgnacji cery z trądzikiem różowatym. Warto wybierać właśnie takie kosmetyki, ponieważ minimalizuje to ryzyko obecności składników, które mogłyby podrażnić już i tak osłabioną cerę. W kosmetykach, prócz kompozycji zapachowych, nie powinny znajdować się również alkohole (benzylowy i etylowy), kwasy owocowe w wysokich stężeniach, a także glikol propylenowy.