Intensywne promieniowanie słoneczne jest problematyczne głównie latem, jednak dociera do nas przez cały rok, wpływając na organizm na różne sposoby. Promienie słońca pomagają w syntezie witaminy D oraz zmieniają zabarwienie skóry, tworząc tzw. opaleniznę. Mimo że potrzebne, promieniowanie słoneczne niesie za sobą również wiele negatywnych skutków ubocznych. Zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów skóry i jest odpowiedzialne za fotostarzenie. Bez wątpienia słońce ma duży wpływ na skórę. Warto dowiedzieć się więcej, co pozwoli na świadome korzystanie z kąpieli słonecznych.
Spis treści
Pochłanianie promieniowania UV przez skórę
Ekspozycja na słońce może w różny sposób wpływać na skórę. Są to zarówno te krótkotrwałe skutki, jak i takie, które ujawniają się dopiero po latach. Opalenizna, oparzenia słoneczne, ale również starzenie się skóry czy rozwój raka skóry – wszystko to może być skutkiem docierania do skóry promieniowania słonecznego.
Promieniowanie UVB, które dociera do skóry, aż w 70% pochłaniane jest przez warstwę rogową naskórka. Kolejne 20% dociera do głębszych warstw naskórka, a pozostałe 10% do górnych warstw skóry właściwej. Z kolei promieniowanie UVA jest pochłaniane przez naskórek, jednak aż od 20% do 30% dociera do głębszych warstw skóry właściwej. To sprawia, że promieniowanie UVA penetruje naszą skórę głębiej.
Opalenizna
Opalenizna może być wywołana zarówno przez promieniowanie UVB, jak i UVA.
Promieniowanie UVB ma większą tendencję do indukcji rumienia niż promieniowanie UVA. To sprawia, że opaleniznę wywołaną promieniowaniem UVB poprzedza wystąpienie rumienia. Z kolei promieniowanie UVA może spowodować opalanie skóry bez zaczerwienienia.
Tak zwane opalanie opóźnione, czyli proces melanogenezy, jest widoczne po upływie około 72. godzin od ekspozycji. Powstała melanina jest wtedy rozprowadzona w podstawnej warstwie naskórka. Wraz z cyklem życia komórek naskórka, melanina dociera do warstwy rogowej, a wtedy, po złuszczeniu się komórek warstwy rogowej, zanika.
SPRAWDŹ TEŻ: Krem z filtrem. Jak i ile nakładać?
Fotostarzenie
Drobne i grube zmarszczki, zmiany w pigmentacji, ziemisty kolor, suchość – to cechy skóry, która bywa regularnie wystawiona bez odpowiedniej ochrony na działanie promieni słonecznych. Fotostarzenie, podobnie do starzenia chronologicznego, to długotrwały proces, który nakłada się na starzenie wewnętrzne. Fotostarzenie zależy ekspozycji na słońce, jak również pigmentu skóry.
SPRAWDŹ TEŻ: Pielęgnacja posłoneczna – sprawdź, jak dbać o skórę po opalaniu
Promieniowanie UV działające na skórę aktywuje cykl odpowiedzi molekularnych uszkadzających tkankę łączną skóry. Jak działa promieniowanie UV? W skórze znajdują się cząsteczki, chromofory, których zadaniem jest pochłanianie promieniowania UV. Pochłonięta przez chromofory energia zostaje zamieniona na reakcje chemiczne.
Promieniowanie UVA działa przede wszystkim poprzez reaktywne formy tlenu, które przyczyniają się m.in. do peroksydacji lipidów. Promieniowanie UVB w głównej mierze indukuje uszkodzenia DNA. Mówiąc prosto – jedno i drugie może być bardzo szkodliwe dla skóry. Dlatego tak istotne jest to, by odpowiednio ją zabezpieczać przed ekspozycją na słońce.
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ: Ochrona przeciwsłoneczna – wszystko, co musisz wiedzieć
Cechy fotostarzenia pojawiają się na skórze, która była regularnie wystawiana na działanie promieni słonecznych. Rozkład tych cech może się różnić w zależności od wielu czynników, m.in. typu skóry, np.:
- u osób o jasnej karnacji, z piegami – po regularnej ekspozycji na słońce mogą pojawiać się drobne zmarszczki, rogowacenie skóry czy zaburzenia w pigmentacji np. obszarowa depigmentacja. Taka skóra często ulega nadmiernemu przesuszeniu,
- u osób o ciemniejszej karnacji mogą występować rozlane przebarwienia, a w przyszłości plamy soczewicowate. W takiej skórze następują zmiany w tkance elastycznej, które sprawiają, że skóra staje się szorstka i wiotka, z głębokimi bruzdami.
Skóra starzejąca się przez naturalne procesy jest dosyć gładka, ma drobne zmarszczki. W skórze dotkniętej fotostarzeniem zmarszczki są zdecydowanie głębsze, a skóra jest szorstka. Ta szorstkość i występowanie głębokich zmarszczek w skórze objętej fotostarzeniem spowodowane jest procesem elastozy skórnej. Promieniowanie UV może sprawiać, że w skórze rany goją się wolniej lub występują teleangiektazje (trwale rozszerzone naczynia krwionośne).
Porada eksperta
Jeśli twoja skóra jest niezwykle wrażliwa na promieniowanie UV, alternatywą dla SPF mogą być ubrania z filtrem przeciwsłonecznym. Wykonane ze specjalnych materiałów, skutecznie ochraniają skórę ciała przed słońcem.
W skórze właściwej pod wpływem promieniowania słonecznego zmniejsza się poziom kolagenu, rozpoczyna się elastoza skórna. Zauważyć można również redukcję mikrowłókien, które są bogate w fibrylinę. To wszystko prowadzi do znacznego zmniejszenia napięcia i elastyczności skóry oraz do pogłębienia zmarszczek.
Zmiany pigmentacyjne
Wyróżniamy dwa typy reakcji pigmentacyjne skóry, które występują po ekspozycji na słońce. Pierwsza reakcja – natychmiastowa – to reakcja opalania. Druga, opóźniona reakcja, obejmuje tworzenie się nowych komórek barwnikowych. Reakcja natychmiastowa, czyli opalanie, jest zależne od długości fali promieniowania. W trakcie krótkotrwałej ekspozycji następuje zjawisko natychmiastowego ciemnienia pigmentu, jest ono przejściowe, może zanikać do około 2. godzin po zaprzestaniu ekspozycji. To zjawisko łączy się z fotooksydacją komórek barwnikowych i prekursorów melaniny. Przy większych dawkach UVA następuje trwałe ciemnienie pigmentu.
Rumień
Rumień jest ostrą reakcją zapalną skóry wynikającą z nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV. Wiąże się z dużym zaczerwienieniem. Reakcja ta zależy od zakresu długości fal.
SPRAWDŹ TEŻ: Krem z filtrem – jak i ile nakładać?
Oparzenie spowodowane promieniowaniem UVB jest opóźnione – najsilniejsze może być po 6-24 od ekspozycji, w zależności od jej intensywności.
Rumień, który powstaje w wyniku promieniowania UVA stanowi około 15% rumienia spowodowanego przez słońce i jest on reakcją natychmiastową.
Uszkodzenie DNA
Negatywne skutki promieniowania słonecznego obejmują również uszkodzenia DNA. DNA bezpośrednio absorbuje promieniowanie UVB. Zmiany wywołane przez to promieniowanie blokują transkrypcję i reaplikację, co może prowadzić do mutacji czy śmierci komórki. Również promieniowanie UVA uszkadza DNA, jednak w znacznie w mniejszym stopniu niż UVB.
Jak zapobiegać skutkom promieniowania słonecznego
Filtry przeciwsłoneczne
Minimalizowanie ekspozycji na promieniowanie słoneczne znacząco ogranicza jego negatywne skutki. Całkowite ograniczenie ekspozycji jest niemożliwe, jednak z pomocą przychodzą filtry przeciwsłoneczne. Przedłużają one czas bezpiecznej ekspozycji na słońce i minimalizują negatywne skutki promieniowania UV.
Antyoksydacja
Stres oksydacyjny może prowadzić do fotostarzenia. Odgrywa on dużą rolę w fotouszkodzeniu skóry. Z tego powodu stosowanie przeciwutleniaczy będzie efektywne w zapobieganiu fotostarzeniu i uszkodzeniom skóry spowodowanych ekspozycją na promieniowanie słoneczne.
SPRAWDŹ TEŻ: Jak witamina C działa na skórę i włosy?
Witamina C jest przeciwutleniaczem, który skutecznie leczy uszkodzoną słońcem skórę. Za fotouszkodzenia zachodzące w procesie fotostarzenia są częściowo odpowiedzialne reaktywne formy tlenu, które powstają podczas ekspozycji na promieniowanie UV oraz podczas naturalnego procesu starzenia się skóry. Witamina C jest przeciwutleniaczem, który neutralizuje wolne rodniki. Kosmetyki z jej dodatkiem świetnie sprawdzą się w codziennej pielęgnacji skóry, która często jest wystawiana na działanie promieniowania słonecznego.
Kosmetyki do pielęgnacji skóry po słońcu
FARMSTAY CICA FARM PORE CLEANSING OIL TO FOAM
Olejek do mycia twarzy od FarmStay jest wyjątkowo delikatny. To produkt polecany do stosowania rano i wieczorem. Przynosi odświeżenie i ukojenie. W składzie znajduje się wąkrotka azjatycka, wyciągi roślinne z melisy lekarskiej, pstrolistki sercowatej oraz azjakozyd.
ONLYBIO PREBIOTYKI I OLEJE HIPOALERGICZNY ŻEL DO MYCIA TWARZY
Hipoalergiczny żel do mycia twarzy z serii OnlyBio Prebiotyki i Oleje to fantastyczny kosmetyk stworzony specjalnie do codziennej pielęgnacji skóry wrażliwej, suchej, alergicznej i z AZS. Formuła produktu oparta na połączeniu prebiotyków i łagodnych detergentów, które nie tylko skutecznie usuwają wszelkie zanieczyszczenia (w tym wodoodporny makijaż), ale również głęboko nawilżają, odżywiają i łagodzą wszelkie podrażnienia. Ponadto prebiotyki stymulują produkcję włókien kolagenowych i elastynowych, dzięki czemu wykazują działanie przeciwstarzeniowe i przeciwzmarszczkowe. Fitosterole wyraźnie regenerują, zapobiegają nadmiernemu przesuszaniu się skóry oraz skutecznie chronią ją przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych. Żel pozostawia skórą odświeżoną i odżywioną.
NACOMI NEXT LEVEL LIGHT IT UP WITAMINA C 15% SERUM DO TWARZY
Serum z 15% witaminy C przywraca zmęczonej skórze. Witamina C będąca silnym antyoksydantem spowalnia procesy starzenia się skóry. Chroni skórę przed wolnymi rodnikami. Witamina C działa rozjaśniająco i wyrównuje koloryt cery. Antyoksydacyjne serum to ważny element pielęgnacji twarzy.
LUMENE NORDIC-C VALO ESENCJA HIALURONOWA Z WITAMINĄ C
Esencja hialuronowa z witaminą C polecana jest do każdego typu cery. Kosmetyk ma skoncentrowaną formułę. Dzika arktyczna malina moroszka nawilża skórę.
RESIBO HEYDAY LEKKIE SERUM Z POTRÓJNĄ WITAMINĄ C I ANTYOKSYDANTAMI
Serum do twarzy od Resibo zawiera 97,1% składników pochodzenia naturalnego. Formuła została wzbogacona trzema stabilnymi formami witaminy C.Ich działanie rozjaśnia skórę, poprawia koloryt i strukturę. W składzie serum Resibo HeyDay znajduje się olej z nasion bawełny oraz masło mango.
