Zajady – przyczyny, leczenie, zapobieganie

Zajady – czym są i jak wyglądają?

Zajady na ustach to dość charakterystyczny problem, który łatwo rozpoznać. Zajady są również nazywane kątowym zapaleniem warg lub zapaleniem kątów ust. Te nazwy trafnie oddają istotę problemu, bo zajady to problem zlokalizowany właśnie w kącikach ust. Mają postać bolesnych pęknięć lub nadżerek. Dolegliwość może pojawić się w jednym kąciku lub symetrycznie, po obu stronach jednocześnie.

Zajady – przyczyny

Skąd w ogóle biorą się zajady? Przyczyny tej dolegliwości często są upatrywane w przesuszeniu skóry ust, w konsekwencji czego pęka. Warto jednak wiedzieć, że przyczyn powstawania zajadów może być wiele. Do najczęstszych należą:

• bakterie i wirusy – wilgotne i ciepłe miejsce, jakim są kąciki ust, to bardzo komfortowe środowisko do namnażania się drobnoustrojów;
• niedobór witamin z grupy B – przede wszystkim B2;
• kuracja antybiotykami; 
• zakażenie drożdżakami; 
• osłabiona odporność lub/i aktywna infekcja.

Zajady – u kogo występują najczęściej?

Zajady w ustach mogą przytrafić się każdemu – przyczyn ich powstawania jest sporo, co zwiększa prawdopodobieństwo, że się pojawią. Najbardziej narażone na zajady przy ustach są osoby z obniżoną odpornością, odżywiające się w mało wartościowy sposób (chodzi o niedobory witamin, w tym wspomnianych witamin z grupy B), a także osoby zmagające się z anemią.

Na tworzenie się zajadów narażone są także kobiety stosujące doustną antykoncepcję hormonalną, a także w ciąży. Również antybiotykoterapia sprzyja tworzeniu się zajadów (antybiotyki sprzyjają rozwojowi infekcji grzybiczych). 

W grupie osób podatnych na tworzenie się zajadów są również posiadacze protez zębowych czy aparatów ortodontycznych – są to dodatkowe, potencjalne środowiska sprzyjające rozwojowi bakterii.

Domowe sposoby na zajady – co stosować?

Co stosować na zajady? Nie zawsze przy pojawieniu się tego problemu konieczne jest sięganie po preparaty lecznicze z apteki. Pierwszą, doraźną pomocą jest nawilżanie skóry ust oraz ich kącików. Dobrze sprawdza się nakładanie grubej warstwy balsamu czy masełka do ust o właściwościach nawilżających, ochronnych, kojących i regenerujących. 

Warto również przyjrzeć się swojej diecie – im bardziej zróżnicowana, tym łatwiej zaspokoić potrzeby organizmu, a tym samym zapobiec niedoborom i problemom, które z nich wynikają.

Dieta na zajady

Jaka witamina pomoże na zajady? Najcenniejsze są witaminy: A, B, C, D i E. Niedobory tych witamin mogą powodować osłabienie skóry i zwiększenie jej podatności na uszkodzenia mechaniczne – w tym również na zajady. Te witaminy znajdziesz w wielu popularnych i łatwo dostępnych produktach, dlatego wzbogacenie diety nie powinno być większym problemem. Chodzi przede wszystkim o owoce cytrusowe, pomidory, nabiał, jajka, rośliny strączkowe czy szpinak.

Kremy z witaminą A na zajady

Jak szybko leczyć zajady? Sięgnij po maść z witaminą A. Doskonale natłuszcza, a przy tym zmiękcza i uelastycznia skórę. Dodatkowo wspiera i przyspiesza odbudowę naturalnego płaszcza hydrolipidowego skóry. Oprócz tego witamina A wykazuje właściwości regenerujące – czy to w przypadku oparzeń, czy otarć skóry, czy zajadów, pomoże szybciej się jej odbudować.

Olejek herbaciany na zajady

Jakie domowe sposoby na zajady możesz wykorzystać? Jeśli masz naturalny olejek z drzewa herbacianego, śmiało możesz zastosować go także na zajady. Choć przyjęło się, że taki olejek przede wszystkim wysusza zmiany skórne, to jednak trzeba przy tym pamiętać również, że ma on właściwości antybakteryjne, a także przyspieszające gojenie się ran. Powinien więc pomóc również w przypadku zajadów – szczególnie gdy ich podłoże jest bakteryjne.

Pomadki ochronne do ust

Na zajady skuteczne są również pielęgnacyjne pomadki, balsamy czy masełka do ust. Wybieraj te natłuszczające i regenerujące. Zarówno w zapobieganiu powstawania zajadów, jak i ich zwalczaniu, dobrze sprawdza się np. masło kakaowe, masło shea czy olejek arganowy.

Suplementy z witaminami z grupy B na zajady

Niegojące się zajady mogą świadczyć o niedoborach witamin – zwłaszcza tych z grupy B. Choć suplementacja witamin nie jest rozwiązaniem doraźnym, to jeśli masz tendencje do nawrotów tego problemu, weź pod uwagę uzupełnienie witamin z grupy B. Pomoże to zapobiegać powstawaniu tego problemu w przyszłości.

Ile trwa leczenie zajadów?

Leczenie zajadów z reguły nie jest skomplikowane ani długotrwałe. Objawy zwykle łagodnieją już po 1 lub 2 dniach smarowania kącików ust maściami, lub produktami pielęgnacyjnymi. W zależności od indywidualnych czynników i skłonności wyleczenie zajadów może zająć od kilku do kilkunastu dni. 

Zdarza się jednak, że nie do końca wiadomo, od czego robią się zajady w konkretnym przypadku. W takiej sytuacji problem może nawracać lub utrzymywać się dość długo – aż do znalezienia i wyeliminowania przyczyny. W takim przypadku koniecznie skonsultuj się z lekarzem, by rozpocząć diagnostykę.

Czy zajady są zaraźliwe?

Choć zajady wyglądają nieestetycznie i często są mylone z opryszczką, nie są one w żaden sposób zaraźliwe. Nie ma więc potrzeby zachowywania szczególnej ostrożności w bliskich kontaktach czy przy korzystaniu ze wspólnych naczyń bądź sztućców.

Zajady na ustach – kiedy leczenie u specjalisty?

Zajady u dziecka, które nawracają lub przewlekłe zajady u dorosłych czy takie, które mają bolesną i ostrą postać, warto skonsultować z lekarzem. Wizyta jest wskazana wówczas, gdy żadne metody łagodzenia zajadów nie przynoszą ulgi lub przynoszą ją tylko na chwilę, a problem powraca. W takim przypadku warto zacząć od nawet podstawowych badań krwi, by sprawdzić, czy nie ma odchyleń od normy. Może okazać się, że za nawracający problem z zajadami odpowiadają np. utajone infekcje i wdrożenie odpowiednich leków może go skutecznie rozwiązać. 

Nie warto więc się męczyć i stosować półśrodki, jeśli w niektórych przypadkach nawet jedna wizyta u lekarza może rozwiązać problem.