Zdrowotne działanie olejków eterycznych – w jakich przypadkach się sprawdzają?

Olejki eteryczne wpływają na organizm zarówno wtedy, gdy są rozproszone w powietrzu na skutek działania dyfuzora lub użycia kominka do aromaterapii, jak i poprzez wcieranie ich w skórę podczas masażu. Niektóre olejki eteryczne nie mogą być stosowane bezpośrednio na skórę, są to tzw. olejki gorące, które mogą doprowadzić do silnego odczynu zapalnego np. olejek goździkowy, olejek z oregano.

Przy infekcjach dróg oddechowych i zatkanych zatokach warto pomyśleć o inhalacjach, czyli wdychaniu pary wodnej z olejków eterycznych. Inhalowanie nie powinno przekraczać 15 minut na dobę, natomiast u osób zmagających się astmą należy wykluczyć tę metodę terapii przeziębień na korzyść dyfuzowania olejków eterycznych. Korzystając z kominków zapachowych należy wybierać te olejki, które mają temperaturę zapłonu przekraczająca 70°C np. olejek paczuli (100°C), olejek anyżowy (96°C).

Przy infekcjach dróg oddechowych można użyć olejku z drzewa herbacianego, olejku eukaliptusowego, goździkowego, miętowego. Dobrym wyborem będzie olejek tymiankowy, który sprawdzi się nawet u niemowląt. Olejek ten należy do grupy olejków gorących, więc w przypadku wcierania go w skórę klatki piersiowej, nadgarstków lub za uszy, powinno się uprzednio rozcieńczyć preparat w oleju bazowym w stosunku: 2 krople olejku na 1 łyżeczkę oleju nośnikowego. Olejek eukaliptusowy, który też jest olejkiem gorącym, pomaga uporać się z kaszlem. Nie jest zalecany dla dzieci poniżej 6 roku życia.

Ciąża to szczególny stan, dlatego istnieją olejki eteryczne, których kobieta w stanie błogosławionym powinna unikać, są to: olejek cynamonowy, goździkowy, tymiankowy, z gałki muszkatołowej, z oregano, anyżowy. Olejek jaśminowy może wywołać skurcze porodowe, dlatego należy się go wystrzegać przez 9 miesięcy i zastosować ewentualnie podczas akcji porodowej. W ciągu pierwszych 5 miesięcy ciąży należy wykluczyć olejek cyprysowy, rozmarynowy, cedrowy, szałwiowy.

Olejki eteryczne, które można bezpiecznie używać w ciąży, połogu i przy karmieniu piersią to: olejek z geranium, lawendowy, mirrowy, kocankowy, z drzewa sandałowego, z rumianku rzymskiego. Olejek lawendowy pomaga zapobiegać tworzeniu się rozstępów i zmniejsza widoczność tych, które już powstały. Olejek geraniowy także jest polecany w zwalczaniu blizn, dzięki właściwościom ujędrniającym, nawilżającym i rozjaśniającym skórę. Kolejnym jego zastosowaniem może być masaż krocza wykonywany podczas ciąży celem uniknięcia rozerwania ścian pochwy.

Wiele kobiet ciężarnych boryka się z porannymi nudnościami. Zaradzić można temu poprzez wdychanie olejku imbirowego, lawendowego lub z mięty pieprzowej. Ten ostatni należy stosować ostrożnie, bo może przekraczać barierę łożyskową.

Olejki eteryczne sprawdzą się też przy depresji poporodowej, bowiem niektóre z nich poprawiają stan emocjonalny np. olejek cytrynowy, z róży damasceńskiej, geraniowy, z drzewa sandałowego.  

Przed zastosowaniem olejku eterycznego drogą wziewną lub poprzez bezpośredni kontakt ze skórą niemowlęcia należy najpierw wykonać próbę uczuleniową, czyli nasączyć np. wacik kosmetyczny kilkoma kroplami olejku i obserwować, jak dziecko reaguje. Jeśli jest niespokojne, należy zaniechać dalszego narażania malucha na kontakt z esencją. W przypadku starszego dziecka można posmarować jego stopę olejkiem rozcieńczonym w oleju bazowym np. oleju kokosowym.

Justyna Bilant-Kaczmarczyk

Farmaceutka i dietetyczka

Porada experta:

Jeśli olejek przypadkowo trafi do oczu lub uszu dziecka należy zaaplikować na dane miejsce olej nośnikowy.

Można do tego celu wykorzystać olej roślinny stosowany w kuchni do smażenia potraw. Olej rozcieńcza olejek eteryczny, w przeciwieństwie do wody, której nie należy stosować w takich sytuacjach.

Olejki bezpieczne dla dzieci to:

1. Olejek lawendowy, który można stosować już u niemowląt od 3 miesiąca życia. Olejek ten pomoże maluchowi zasnąć, dlatego warto dodać go do kąpieli lub rozpylić w powietrzu przy pomocy dyfuzora. Dobrze sprawdzi się też masaż stóp z wykorzystaniem 1 kropli olejku rozcieńczonej w łyżeczce oleju bazowego.
2. Olejek z mięty pieprzowej przyda się przy problemach gastrycznych u dziecka. Masaż brzuszka zgodnie z ruchem wskazówek zegara przy użyciu powyższego olejku zapewni uczucie ulgi przy skurczach żołądka. Olejek z mięty pieprzowej nie powinien być aplikowany na skórę dziecka poniżej 18 miesiąca życia. Metodą, jaką można zastosować u tak małych dzieci, by skorzystać z właściwości prozdrowotnych wspomnianych olejków jest ich dyfuzja lub inhalacja z odległości 1 metra.

Celem odczucia korzyści płynących z kąpieli aromaterapeutycznych należy je powtarzać 2-3 razy w tygodniu. Czas kąpieli nie powinien przekraczać 10-15 minut, po upływie 3-4 tygodni można go wydłużyć do 30 minut. Dodanie olejków eterycznych sprawia, że płyny do kąpieli nie są wymagane.

Wskazówki dotyczące kąpieli aromaterapeutycznych:

• temperatura wody nie powinna przekroczyć 40⁰C
• ilość olejku eterycznego, jaką należy użyć jest niewielka i wynosi od 3 do 10 kropli; liczbę tę zmniejsza się u dzieci do 1 – 6 kropli (zależnie od wieku pociechy)
• olejki eteryczne nie rozpuszczają się w wodzie, dlatego należy je rozcieńczyć w oleju roślinnym, mleku lub nakropić na sól himalajską, którą następnie wsypuje się do wanny
• po kąpieli nie należy pocierać ciała ręcznikiem, a jedynie osuszyć je poprzez lekkie dociskanie chłonnego materiału

Decydując się na zakup olejku eterycznego warto zapoznać się wcześniej z wpływem poszczególnych esencji na zdrowie człowieka i jego stan emocjonalny. Najpopularniejsze olejki eteryczne to: olejek różany, lawendowy, z drzewa herbacianego.

Olejki eteryczne – na co jaki olejek?

• lawendowy – najczęściej wykorzystuje się jego właściwości uspokajające i relaksujące, ale ma on także działanie przeciwzapalne i odkażające
• cytrynowy – odznacza się potencjałem przeciwwirusowym i przeciwbakteryjnym, wpływa na poprawę stanu emocjonalnego; jest niezastąpiony jako dodatek do domowego płynu czyszczącego łazienkę i kuchnię
• miętowy – orzeźwia, przeciwdziała mdłościom i bólom brzucha
• różany – łagodzi napięcie przedmiesiączkowe i bóle migrenowe, działa uspokajająco; zastosowany na skórę koi podrażnienia, nawilża, wzmacnia naczynia krwionośne; zwiększa popęd seksualny
• z drzewa herbacianego – działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwgrzybiczo, więc może być używany przy inhalacjach nosa i zatok, jak również do pielęgnacji cery trądzikowej i skóry głowy z tendencją do nawracającego łupieżu
• olejek eukaliptusowy – posiada właściwości przeciwbólowe, antyseptyczne, przeciwzapalne; relaksuje, odpręża; jest przydatny do odstraszania insektów
• olejek tymiankowy – blokuje działanie enzymów prozapalnych, działa przeciwbólowo, przeciwbakteryjnie; pomocny w terapii łupieżu tłustego ze względu na właściwości przeciwłojotokowe
• olejek pomarańczowy – neutralizuje nieprzyjemne zapachy w domu, dodaje energii, wzmacnia odporność
• olejek cynamonowy – rozgrzewa i poprawia ukrwienie tkanek, pomaga zmniejszyć cellulit, łagodzi stany zapalne i świąd skóry głowy, nawilża i regeneruje włosy; sprawdza się latem przy inwazji komarów